Κατά την εγγραφή τους στη Β τάξη θα πρέπει να επιλέξουν Κατεύθυνση στα Γενικά Λύκεια η Τομέα στα Επαγγελματικά Λύκεια.
Η επιλογή τους αυτή θα τους οδηγήσει σε αντίστοιχες ομάδες προσανατολισμού στα ΓΕΛ η Ειδικότητες στα ΕΠΑΛ με δυνατότητα πρόσβασης σε συγκεκριμένες σχολές και Πανεπιστημιακά τμήματα μετά από Πανελλαδικές εξετάσεις.
Στη σύγχρονη κοινωνία της Δια βίου μάθησης, δεν είναι δεσμευτικό ότι αυτό που θα σπουδάσεις θα είναι κατά ανάγκη και το επάγγελμα που θα ασχοληθείς στη ζωή σου , και υπάρχουν πολλά παραδείγματα αλλαγής στον εργασιακό μας βίο, παρόλο αυτά η επιλογή μας αυτή θα παίξει σημαντικό ρόλο στην μελλοντική μας εξέλιξη και ενασχόληση.
Να σημειωθεί επίσης ότι οι μαθητές, που εκείνη την περίοδο διανύουν την εφηβεία τους, επηρεάζονται από φίλους, συμμαθητές, οικογενειακό περιβάλλον, εκπαιδευτικούς και πολλές φορές επιλέγουν σχολείο η Τομέα, Κατεύθυνση με βάση και αυτά τα κριτήρια.
Πως όμως επιλέγουμε το επάγγελμα μας ; Πρέπει αυτή η επιλογή μας να έχει σχέση με τα ενδιαφέροντα μας, τι ρόλο μπορεί να παίξει η κλήση των μαθητών σε συγκεκριμένα μαθήματα;
Πολλές φορές λέμε στους νέους ότι θα πρέπει να επιλέξουν αυτό που αγαπούν και θέλουν να ασχοληθούν στο μέλλον. Στο δυτικό πολιτισμό ασχολούμαστε με τις απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα εστιάζοντας στο άτομο, τι του αρέσει και τι μπορεί να κάνει καλύτερα.
Άλλωστε και τα διάφορα τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού, που κυκλοφορούν και έχουν στόχο τη διερεύνηση του τύπου του μαθητή και στόχο έχουν να τον κατευθύνουν σε ανάλογα επαγγέλματα. Συνήθως βασίζονται στους έξι τύπους προσωπικότητας του Holland. Πρακτικός – Ρεαλιστικός, Ερευνητικός, Καλλιτεχνικός, Κοινωνικός, Επιχειρηματικός, Συμβατικός – Οργανωτικός.
Κάτι εξίσου σημαντικό που θα πρέπει να αναφερθεί είναι σε τι επίπεδο θέλει ο νέος να εκπαιδευτεί; θέλει πχ να ασχοληθεί με τα Οικονομικά του αρκεί ένα Πτυχίο ΕΠΑΛ σε επίπεδο 4 , θέλει μέσω των πανελλαδικών εξετάσεων να περάσει σε κάποιο Πανεπιστήμιο και να αποκτήσει Πτυχίο επιπέδου 6 , η θα ήθελε να ειδικευτεί ακόμη περισσότερο σε κάποιο Μεταπτυχιακό, επίπεδο 7 η και Διδακτορικό επίπεδο 8. Αυτό βέβαια έχει να κάνει και με τις δυνατότητες που έχει ο μαθητής αλλά και την προσπάθεια που θέλει να καταβάλει.
Όλα τα παραπάνω έχουν να κάνουν με τον ίδιο τον μαθητή, τα θέλω του αλλά και τις ικανότητες του.
Υπάρχουν ωστόσο δύο ακόμη πεδία που επηρεάζουν την επαγγελματική εξέλιξη του καθένα σε πρακτικό επίπεδο και έχουν να κάνουν με την αγορά εργασίας και τη δυνατότητα αμοιβής των νέων για την επαγγελματική τους επιλογή.
Ποιες είναι οι αναγκες της κοινωνίας σε τομείς και ειδικότητες ; ποια επαγγέλματα είναι σε έλλειψη, η υπάρχει πλεόνασμα ; Οι ανάγκες της κοινωνίας δημιουργούν επαγγέλματα για τα οποία προσφέρει αμοιβή. Παλαιότερα τα επαγγέλματα ήταν πιο διακριτά μεταξύ τους ( πχ Αστυνομικός , Γιατρός, υδραυλικός κτλ ) ενώ σήμερα οι νέες τεχνολογίες έχουν δώσει ώθηση σε νέα πρωτοπόρα επαγγέλματα ( Σχεδιασμός Ιστοσελίδων, Social media Marketing κτλ ).
Έχει μεγάλη σημασία η κατανόηση της φύσης του κάθε επαγγέλματος, των δυσκολιών και των υποχρεώσεων που προϋποθέτει. Και για την επιλογή του Τομέα και της Κατεύθυνσης έχει σημασία η ενημέρωση για τα μαθήματα, το πρόγραμμα σπουδών , τις προοπτικές και τις δυνατότητες που ανοίγονται για τον μαθητή.
Οι απαντήσεις για τις ελλείψεις και τα πλεονάσματα θα πρέπει να δοθούν σε τοπικό αλλά και σε ευρύτερο επίπεδο ( πχ Ευρωπαϊκό) κι αυτό έχει σχέση με τη θέληση και τη δυνατότητα των νέων για αναζήτηση εργασίας μακριά από τον τόπο κατοικίας τους.
Η επιλογή λοιπόν του Τομέα, της Κατεύθυνσης, και του επαγγέλματος έχει να κάνει με όλα τα παραπάνω δηλαδή με αυτό που ΑΓΑΠΆ ο μαθητής, αυτό στο οποίο είναι ΚΑΛΟΣ , αυτό για το οποίο θα μπορέσει να ΑΜΟΙΦΘΕΙ αργότερα, και για το οποίο θα είναι ΧΡΗΣΙΜΟΣ στην κοινωνία.
Ευχής έργο είναι όλα τα παραπάνω να συμπίπτουν, και να βρεθεί η χρυσή τομή, αν όχι και θα πρέπει να κάνει και τους πρώτους συμβιβασμούς θυσιάζοντας τα θέλω του προκειμένου να βιοποριστει στη ζωή του.
Σε κάθε περίπτωση υπάρχουν και δεξιότητες που είναι απαραίτητες οποιαδήποτε κατεύθυνση η τομέα επιλέξει, όπως η χρήση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και τις Επικοινωνίας, χρήση εφαρμογών γραφείου Η/Υ , ξένες γλώσσες, ικανότητες επικοινωνίας και οργάνωσης.
Τα παραπάνω και αρκετά ακόμη συνιστούν τα soft skill’s και θεωρούνται απαραίτητα στοιχεία σε οποιαδήποτε επάγγελμα.
Καρακούσης Αθανάσιος
Διευθυντής 2ου ΕΠΑΛ Κατερίνης