Έπειτα από δύο και πλέον χρόνια πολέμου, το Ισραήλ και η Χαμάς έκαναν γνωστό τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα ότι έκλεισαν συμφωνία για κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, στο πλαίσιο σχεδίου που πρότεινε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κι έχει σκοπό να υπάρξει «διαρκής» ειρήνη στην περιοχή.
Η ώρα της υπογραφής και της εφαρμογής
Η υπογραφή της συμφωνίας εφαρμογής του πρώτου σταδίου του ειρηνευτικού σχεδίου αναμένεται στις 12:00 (ώρα Ισραήλ και ώρα Ελλάδας), δήλωσε στο Reuters πηγή που έχει γνώση της υπόθεσης. Η εκεχειρία αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή επί του πεδίου στη Λωρίδα της Γάζας, μόλις υπογραφεί η συμφωνία, πρόσθεσε η ίδια πηγή.
Δηλώσεις Τραμπ, Κατάρ και Χαμάς
Όπως ανακοίνωσε με «υπερηφάνεια» μέσω Truth Social ο Ρεπουμπλικανός, τα μέρη «αποδέχτηκαν την πρώτη φάση» του σχεδίου του για τη Γάζα στις έμμεσες διαπραγματεύσεις στην Αίγυπτο. «Αυτό σημαίνει πως ΟΛΟΙ οι όμηροι θα απελευθερωθούν πολύ σύντομα», συνέχισε. Το Ισραήλ «θα αποσύρει τα στρατεύματά του σε γραμμή προβλεπόμενη από τη συμφωνία», στο πλαίσιο των «πρώτων βημάτων προς Ισχυρή, Διαρκή και Αιώνια ειρήνη», συμπλήρωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ.
Το Κατάρ, χώρα που διαδραμάτισε μεσολαβητικό ρόλο στις συνομιλίες, επιβεβαίωσε πως «κλείστηκε συμφωνία για όλους τους όρους και τους μηχανισμούς εφαρμογής της πρώτης φάσης της κατάπαυσης του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, που θα οδηγήσει στο τέλος του πολέμου, την απελευθέρωση των ισραηλινών ομήρων και παλαιστινίων φυλακισμένων και την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας», με ανάρτηση του εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών Ματζίντ αλ Ανσάρι στο X. Η Χαμάς παράλληλα ανακοίνωσε πως έκλεισε συμφωνία που «προβλέπει το τέλος του πολέμου στη Γάζα».
Για «σπουδαία μέρα για το Ισραήλ», έκανε λόγο ο κ. Νετανιάχου, «ευχαριστώντας» τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τραμπ κι ανακοινώνοντας πως συγκαλεί συνεδρίαση του υπουργικού του συμβουλίου εντός της ημέρας για να επικυρωθεί η συμφωνία. «Με τη βοήθεια του Θεού, θα τους φέρουμε όλους πίσω στο σπίτι», σημείωνε λίγο νωρίτερα μέσω X, αναφερόμενος στους ομήρους.
Τα βασικά σημεία της συμφωνίας για τη Γάζα
Μια σειρά λεπτομερειών πρέπει ακόμη να διευθετηθούν σε επόμενη φάση της συμφωνίας.
- Απελευθέρωση ομήρων: Όλοι οι ζωντανοί όμηροι που κρατούνται από τη Χαμάς θα απελευθερωθούν (υπάρχουν 48 όμηροι, από τους οποίους περίπου 20 πιστεύεται ότι είναι εν ζωή). Ο Τραμπ δήλωσε σε συνέντευξή του στο Fox News το βράδυ της Τετάρτης ότι οι όμηροι πιθανότατα θα απελευθερωθούν τη Δευτέρα.
- Παράδοση σορών: Οι σοροί των ομήρων που έχουν πεθάνει θα παραδοθούν αργότερα. Η Χαμάς έχει δηλώσει ότι θα χρειαστεί τουλάχιστον 10 ημέρες για να εντοπίσει τα σώματα των νεκρών ομήρων.
- Ανταλλαγή κρατουμένων: Πηγές του ισλαμιστικού κινήματος αναφέρουν ότι η απελευθέρωση των 20 ζωντανών ομήρων που απομένουν θα γίνει μονομιάς, με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση σχεδόν 2.000 παλαιστινίων κρατουμένων. Μόλις επιστραφούν όλοι οι όμηροι, το Ισραήλ αναμένεται να απελευθερώσει 250 Παλαιστίνιους που βρίσκονται σε ισραηλινές φυλακές και 1.700 Παλαιστίνιους που έχουν κρατηθεί στη Γάζα. Η ανταλλαγή θα λάβει χώρα εντός 72 ωρών από την έναρξη εφαρμογής της συμφωνίας.
- Αποχώρηση στρατευμάτων: Οι Δυνάμεις Άμυνας του Ισραήλ θα αποσυρθούν από το 70% της Λωρίδας της Γάζας. Οι τελικές γραμμές αποχώρησης του ισραηλινού στρατού φαίνεται πως παραμένουν υπό συζήτηση.
- Άνοιγμα περάσματος: Θα ανοίξει το πέρασμα της Ράφα μετά την έναρξη της εκεχειρίας, ώστε να διευκολυνθεί η παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας και να επιτραπεί η είσοδος και η έξοδος Παλαιστινίων.
Τα «αγκάθια» που παραμένουν ανοιχτά
Παρά την ιστορική φύση της συμφωνίας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, αρκετοί παράγοντες απειλούν να υπονομεύσουν την εύθραυστη αυτή διαδικασία.
- Αφοπλισμός της Χαμάς: Ο σημαντικότερος κίνδυνος προέρχεται από το αίτημα του Ισραήλ να αφοπλιστεί η Χαμάς, το οποίο η παλαιστινιακή οργάνωση μέχρι στιγμής αρνείται να συζητήσει. Για το Ισραήλ, ο αφοπλισμός αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στη Γάζα.
- Πλήρης αποχώρηση: Η Χαμάς απαιτεί σαφές και δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα για την πλήρη αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα, καθώς και εγγυήσεις ότι η αποχώρηση αυτή θα πραγματοποιηθεί χωρίς εξαιρέσεις. Οι δύο πλευρές διαφωνούν ακόμη για τον μηχανισμό εφαρμογής της.
- Μελλοντική διοίκηση της Γάζας: Ένας ακόμη παράγοντας αστάθειας είναι η μελλοντική διοίκηση της Γάζας. Η Χαμάς δηλώνει ότι θα παραδώσει την εξουσία μόνο σε μια παλαιστινιακή τεχνοκρατική κυβέρνηση υπό την εποπτεία της Παλαιστινιακής Αρχής.
- Συμβολικοί κρατούμενοι: Η απαίτηση της Χαμάς για την απελευθέρωση πολιτικά συμβολικών κρατουμένων, όπως ο Μαρουάν αλ-Μπαργκούτι και ο Αχμέντ Σααντάτ, αποτελεί ακόμη μία πηγή έντασης.
