Αναταραχή και ανησυχία προκάλεσε η δημόσια δήλωση του Ντόναλντ Τραμπ ότι έδωσε εντολή στο «Υπουργείο Πολέμου» να επαναλάβει πυρηνικές δοκιμές για πρώτη φορά μετά από 33 χρόνια. Η τελευταία φορά που οι Ηνωμένες Πολιτείες πραγματοποίησαν τέτοια δοκιμή ήταν το 1992, όταν ο τότε πρόεδρος Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος επέβαλε μορατόριουμ, ανοίγοντας τον δρόμο για δεκαετίες αποτροπής και ελέγχου.
Το μήνυμα ισχύος πίσω από τη φράση “σε ισότιμη βάση”
Η φράση του Τραμπ ότι οι δοκιμές θα γίνουν «σε ισότιμη βάση» προκάλεσε έντονο προβληματισμό στη διεθνή κοινότητα. Οι αναλυτές θεωρούν ότι ενδεχομένως υπονοεί μια επίδειξη ισχύος – όχι απαραίτητα πυρηνική έκρηξη – με σκοπό να σταλεί μήνυμα προς τη Ρωσία και την Κίνα, πως οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα παραμείνουν παθητικός παρατηρητής σε μια νέα κούρσα εξοπλισμών.
Η οργή για τη Ρωσία και οι δοκιμές του Πούτιν
Η απόφαση του Τραμπ φαίνεται να σχετίζεται άμεσα με την οργή του για τις πρόσφατες κινήσεις της Ρωσίας. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε ότι η Μόσχα πραγματοποίησε επιτυχημένη δοκιμή του πυραύλου κρουζ Burevestnik, με απεριόριστη εμβέλεια και ικανότητα να πλήξει ακόμη και την αμερικανική δυτική ακτή. Λίγο αργότερα, αποκάλυψε και τη δοκιμή του υποθαλάσσιου drone «Ποσειδώνας», ενός νέου όπλου στρατηγικής σημασίας. Ο Τραμπ απάντησε επικριτικά, λέγοντας πως ο Ρώσος πρόεδρος «θα έπρεπε να εργάζεται για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία αντί να δοκιμάζει πυραύλους».
Το δύσκολο πυρηνικό αίνιγμα της Κίνας
Παράλληλα, η Κίνα αναδεικνύεται ως ένας ακόμη καθοριστικός παράγοντας. Επί προεδρίας Σι Τζινπίνγκ, το Πεκίνο έχει εγκαταλείψει την πολιτική της “ελάχιστης αποτροπής” και επιταχύνει την ανάπτυξη του πυρηνικού του οπλοστασίου. Το Πεντάγωνο εκτιμά ότι μέχρι το 2030 η Κίνα θα διαθέτει 1.000 πυρηνικές κεφαλές, και έως το 2035 ίσως φτάσει τις 1.500 – σχεδόν ισοδύναμη με τα οπλοστάσια των ΗΠΑ και της Ρωσίας.
Ο κίνδυνος νέας πυρηνικής κούρσας
Η κίνηση Τραμπ έρχεται να αναζωπυρώσει τους φόβους για έναν νέο πυρηνικό ανταγωνισμό. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο SIPRI, οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν 5.117 πυρηνικές κεφαλές, η Ρωσία 5.489, ενώ συνολικά εννέα χώρες κατέχουν περισσότερες από 12.000. Η ισχύουσα συνθήκη New START, που περιορίζει τις αναπτυγμένες κεφαλές σε 1.550 ανά χώρα, λήγει τον Φεβρουάριο του 2026, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας εποχής χωρίς κανόνες και ελέγχους.
Ένα επικίνδυνο ρολόι που ξαναμετρά
Από το 1945 μέχρι το 1992, οι ΗΠΑ πραγματοποίησαν 1.054 πυρηνικές δοκιμές. Αν ο Τραμπ προχωρήσει σε μια νέα, ακόμη κι αν είναι συμβολική, θα πρόκειται για μια ιστορική ανατροπή – την πρώτη εδώ και τρεις δεκαετίες – που μπορεί να ξαναφέρει το ρολόι του πυρηνικού ρίσκου ένα βήμα πιο κοντά στα μεσάνυχτα.
