Επισημαίνει ότι το πρόβλημα δεν αφορά πια μόνο την εξασφάλιση πόρων και τεχνικών λύσεων αλλά την επάρκεια ανθρώπινου δυναμικού για την υλοποίηση. Παρά το γεγονός ότι βρίσκεται σε εξέλιξη ένα εκτεταμένο πρόγραμμα υποδομών – από επεκτάσεις μετρό έως βελτιώσεις οδικών αξόνων – δεν υπάρχουν «όσοι εργάτες απαιτούνται για να προχωρούν πολλά έργα παράλληλα». Η στελέχωση των εργοταξίων αποτελεί πλέον σημαντικό περιορισμό στην έγκαιρη ολοκλήρωση των έργων.
Η κατάσταση όπως παρουσιάζεται είναι η εξής: η χώρα έχει σχεδιάσει και εν μέρει υλοποιεί πολλαπλά έργα υποδομών ταυτόχρονα, ωστόσο η έλλειψη του κατάλληλου εργατικού δυναμικού απειλεί να επιβραδύνει ή να καθυστερήσει την υλοποίηση των έργων. Ο υπουργός ανέφερε συγκεκριμένα ότι τα εργοτάξια χρειάζονται ανθρώπους, και προς το παρόν δεν καλύπτεται η ζήτηση. Τα παραδείγματα που ανέφερε: η διαμόρφωση δύο εισόδων για την Αθηνών-Λαμίας από την Αττική Οδός, κόμβοι σε Σκαραμαγκά, Σχιστό και Ναυπηγεία, η απομάκρυνση βαρέων οχημάτων από τον Κηφισό και έργα στο μετρό της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.
Σε αυτό το πλαίσιο, η κυβέρνηση αναζητά πλέον εργατικό δυναμικό και από το εξωτερικό, προκειμένου να καλύψει τα κενά που δεν καλύπτονται με εγχώριο προσωπικό. Σύμφωνα με πληροφορίες από τα μέσα – οι οποίες δεν έχουν αναλυθεί διεξοδικά ως προς αριθμούς και γεωγραφική κατανομή – η αναζήτηση επικεντρώνεται σε χώρες όπως η Αλβανία, η Βουλγαρία και η Ρουμανία, όπου το εργατικό δυναμικό θεωρείται ότι μπορεί να ανταποκριθεί σε ανάγκες κατασκευών και υποδομών.
Το ζήτημα έχει ευρύτερη διάσταση: αφ’ ενός υπάρχει δημογραφική συρρίκνωση, αλλαγές στην απασχόληση των νέων, μείωση της διάθεσης εγχώριου εργατικού δυναμικού για χειρωνακτικές δουλειές, αφ’ ετέρου η ελληνική αγορά έργων χρειάζεται επαρκές και εξειδικευμένο προσωπικό για να μπορέσει να τηρήσει χρονοδιαγράμματα και ποιότητα. Ερευνητικά στοιχεία δείχνουν ότι η έλλειψη εργατικού δυναμικού αποτελεί μείζον πρόβλημα για κρίσιμους τομείς της ελληνικής οικονομίας, όπως τη γεωργία και τις κατασκευές.
Στα νομικά και διοικητικά ζητήματα, η δυνατότητα μετάκλησης εργαζομένων από τρίτες χώρες για εξαρτημένη εργασία ρυθμίζεται πλέον από τον Νόμος 5038/2023 «Κώδικας Μετανάστευσης», ο οποίος προβλέπει διαδικασία υποβολής αιτήσεων εργοδότη για απασχόληση πολιτών τρίτων χωρών, διασφαλίζοντας ότι η αίτηση αναφέρει αριθμό θέσεων, ειδικότητα και χρονικό διάστημα.
Το συμπέρασμα είναι ότι για να μπορέσουν να προχωρήσουν τα δημόσια έργα με τους ρυθμούς που έχουν σχεδιαστεί, θα απαιτηθεί συγκροτημένη στρατηγική όχι μόνο για εξεύρεση και πρόσληψη εργατικού δυναμικού από το εξωτερικό αλλά και για την ένταξή του με αξιοπρεπείς όρους, την εκπαίδευσή του, την τήρηση των εργασιακών δικαιωμάτων, την αποφυγή εκμετάλλευσης και την ομαλή ένταξη στην ελληνική αγορά εργασίας.
Η επόμενη φάση για την πολιτεία θα πρέπει να περιλαμβάνει: σαφή καταγραφή των αναγκών ανά ειδικότητα, επιτάχυνση των διαδικασιών μετακίνησης εργατικού δυναμικού από γειτονικές χώρες, συνεργασία με διεθνείς εταίρους για την εξασφάλιση ποιότητας και νομιμότητας στην απασχόληση, καθώς και ενίσχυση των διαδικασιών ελέγχου ώστε να περιοριστεί η αδήλωτη ή υποβαθμισμένη εργασία.
Με δεδομένο ότι τα έργα υποδομών συνδέονται άμεσα με την ανάπτυξη, την κινητικότητα, την αστική καθημερινότητα αλλά και την οικονομία της χώρας, η αποκατάσταση του ελλείμματος εργατικού δυναμικού αποτελεί ζήτημα στρατηγικής σημασίας.
