Ταξίδι στην ιστορία της Κατερίνης έκαναν οι επισκέπτες στην παρουσίαση του βιβλίου «Η Κατερίνη των Προτεσταντών, των Μπεκτασήδων και των Εβραίων» του Στάθη Αθανασιάδη, το Σάββατο 22 Νοεμβρίου 2025 στο Βιβλιοπωλείο Μάτι στην Κατερίνη.
Το βιβλίο προλόγησε ο φιλόλογος Πάρης Παπαγεωργίου και η εκπαιδευτικός, πολιτικός επιστήμων και φιλόλογος Καίτη Τοπάλη. Ανέφεραν τη σημασία του βιβλίου για την ολοκληρωμένη αφήγηση της ιστορίας της Κατερίνης, καθώς όπως τόνισε και ο Π. Παπαγεωργίου «Η ιστορία γράφεται από τους νικητές και όχι από τους χαμένους», και συνήθως στα βιβλία ακούγεται είτε η φωνή του καταπιεστή είτε η φωνή του καταπιεζόμενου.
Επομένως η ιστορία της πόλης δεν έχει παρουσιαστεί, μέσα στα χρόνια, από όλες τις πλευρές. Το βιβλίο αυτό, αποτελεί μία προσπάθεια να γεμίσουν αυτά τα ιστορικά κενά, να ακουστούν όλες οι φωνές που συντέλεσαν στη σύσταση της πόλης όπως την ξέρουμε, και να περάσει μία ολοκληρωμένη ιστορία στις επόμενες γενιές.
Αυτό αποτελεί και έναν από τους τρεις λόγους για τους οποίους έγραψε το βιβλίο ο Σ. Αθανασιάδης, το γεγονός ότι η ιστορία έχει γραφτεί με τρόπου που δεν ακούγονται όλες οι φωνές και οι πλευρές. Οι άλλοι δύο λόγοι για τους οποίους το έγραψε είναι η βαθιά συναισθηματική σχέση που έχει με την Κατερίνη, και η αστείρευτη πηγή που είχε για πληροφορίες, τον πατέρα του και τον θείο του, που τροφοδότησαν τον ίδιο και τον αδελφό του με πολυποίκιλες πληροφορίες και ιστορίες για την πόλη.
Όπως ανέφεραν οι δύο φιλόλογοι, ο συγγραφέας δίνει χώρο στην ιστορία για πολιτισμικές και θρησκευτικές μειονότητες που έπαιξαν τον δικό τους σημαντικό ρόλο στην ιστορία της Κατερίνης. Συγκεκριμένα, ο Π. Παπαγεωργίου τονίζει «Το βιβλίο αποτελεί σημαντική συμβολή στην τοπική ιστορία και προσφέρει πληροφορίες προερχόμενες από μελέτη πηγών και προσωπική έρευνα. Παρουσιάζει πληθυσμιακές ομάδες της Κατερίνης, πρόσφυγες, Θρακιώτες, Πόντιους, Ευαγγελικούς, και κάνει αναφορά σε κρίσιμες ιστορικές περιόδους για την πόλη, το ΕΑΜ στην Κατερίνη το 1940, την περίοδο της χούντας στην Κατερίνη και της Μεταπολίτευσης.»
Ο Σ. Αθανασιάδης στο βιβλίο του φέρνει στην επιφάνεια ιστορικά γεγονότα της πόλης που παραμένουν «άγνωστα» και δεν αναφέρονται, όπως οι τριβές και οι συγκρούσεις μεταξύ της Ευαγγελικής Εκκλησίας και της Ορθόδοξης, που επηρέασαν σημαντικά την Ευαγγελική κοινότητα της Κατερίνης καθώς είχαν υποστεί κοινωνικές πιέσεις αλλά και επιθέσεις με εμπρησμούς.
Μία άλλη θρησκευτική ομάδα στην οποία επικεντρώνεται ο συγγραφέας είναι οι Μπεκτασήδες, ένα θρησκευτικό μυστικιστικό τάγμα του Ισλάμ που διαφοροποιείται από το Ισλάμ όπως το γνωρίζουμε. Οι Μπεκτασήδες ενώ παραμένουν «άγνωστοι» και δεν αναφέρονται συχνά, είχαν μεγάλη παρουσία στη χώρα και είχαν σε διάφορα μέρη, και στην Κατερίνη, τους τεκέδες, χώροι σαν μοναστήρια, που σήμερα δεν σώζονται παρά μόνο μέρη τους, όπως και η ιστορία τους.
Η Κ. Τοπάλη προλογίζοντας το βιβλίο ανέφερε «Ο συγγραφέας δεν διστάζει να αναλύει τα γεγονότα σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση με έντονο και γλαφυρό τρόπο, να τα ερμηνεύει μέσα από την προσωπική του ματιά, να εκφέρει τη γνώμη του σε όλον τον ιστορικό καμβά του αφηγήματός του με σκοπό να παρακολουθήσουμε τη στοχαστική του εικόνα με φόντο τα ιστορικά δρώμενα της πόλης μας».
Με τον ερχομό της δεκαετίας 1940, ο συγγραφέας εξιστορεί τη συγκρότηση του ΕΑΜ στην Κατερίνη, με αναφορές στα πρόσωπα που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο, και το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος που μέσα από δράσεις καθοδήγησε την αντίσταση όσον αφορά την Κατερίνη και την Πιερία.
Το βιβλίο φτάνει και στην εποχή της Δικτατορίας και την εποχή που οδήγησε στην Δικτατορία, κατά την οποία η Κατερίνη έζησε εποχές μεγάλης κοινωνικής πόλωσης, πολιτικής επιτήρησης και ανασφάλειας.
Τα αφηγηματικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν το βιβλίο είναι η απλότητα και η αληθοφάνεια, σε απλή γλώσσα για το ευρύ κοινό. Οι πολίτες της Κατερίνης αλλά και οι επόμενες γενιές της πόλης οφείλουν να γνωρίζουν ολοκληρωμένη την ιστορία της πόλης και να αναδείξουν όλες τις πληθυσμιακές ομάδες και μειονότητες που έπαιξαν τον ρόλο τους στην ανάπτυξη της πόλης, κάτι που με το βιβλίο του ο Σ. Αθανασιάδης, δίνει την ευκαιρία να το κάνουν.
