Η κουμαριά ένα από τα ομορφότερα φυτά της ελληνικής χλωρίδας. Τα φύλλα και οι καρποί της χρησιμοποιούνται στην φαρμακευτική βιομηχανία. Τα ώριμα κούμαρα είναι όχι μόνο γλυκά και εύγευστα αλλά, παράλληλα, ωφελούν σημαντικά την υγεία μας.
Γράφει ο Θ. Δημητριάδης
Η κουμαριά συναντάται σε ξηρές και πετρώδεις πλαγιές, καλλιεργείται και ως καλλωπιστικό φυτό και για να αναπτυχθεί χρειάζεται ήλιο. Στη χώρα μας συναντώνται δύο είδη η Kουμαριά (Arbutus unedo) και η Aγριοκουμαριά ή Eλαφοκουμαριά (Arbutus andrachne
Είναι φνωστή από την αρχαιότητα. Είναι ο «κόμμαρος» του Θεόφραστου, του Διοσκουρίδη και του Ιπποκράτη και χρησιμοποιήθηκε για τις αιμοστατικές της ιδιότητες καθώς και εναντίον της θρομβοφλεβίτιδας. Ο Πλίνιος ο πρεσβύτερος έδωσε στο φυτό την ονομασία Unedo που προέρχεται από το λατινικό ´unum edo´, που σημαίνει ´τρώω μόνο ένα´. Το ξύλο της κουμαριάς χρησιμοποιήθηκε μαζί με άλλων θάμνων και δέντρων ως ξυλοκάρβουνο στη μεταλλουργία για το λιώσιμο των μετάλλων.
Τα κούμαρα χρησιμοποιούνται στη λαϊκή ιατρική ως αντισηπτικά, διουρητικά και καθαρτικά, ενώ τα φύλλα της κουμαριάς εκτός από τα παραπάνω, χρησιμοποιούνται στη θεραπεία της υπέρτασης και του διαβήτη. Τα ώριμα κούμαρα συνιστώνται σε δυσκοιλιότητα και αεροφαγία αλλά σε περιορισμένο αριθμό.
Είναι πολύ καλή πηγή σε βιταμίνη C και φυτικές ίνες, πλούσια σε υδατάνθρακες, σάκχαρα, κάλιο, πηκτίνες και πολυφαινόλες ενώ είναι φτωχά σε λιπίδια και νάτριο.
Τα κούμαρα πρέπει να τρώγονται τη στιγμή που είναι απολύτως ώριμα. Αν τα καταναλώσουμε όταν έχουν υπερωριμάσει ξινίζουν λόγω της ζύμωσης και του σχηματισμού αλκοόλης. Αν φάμε αρκετά τέτοια κινδυνεύουμε από δηλητηρίαση. Αν φάμε ανώριμους καρπούς είναι άνοστοι και στυφοί και μπορεί να προκαλέσουν εμετό. Επομένως, προσοχή! Τα τρώμε μόνο στην απόλυτη ωρίμανσή τους και πολύ λίγα.
Από κούμαρα φτιάχνεται δυνατό ρακί, ενώ στην Ευρώπη παρασκευάζουν κρασί, κονιάκ και ένα ηδύποτο γνωστό ως κουμαρόκρεμα (creme d’ arbouse) που διευκολύνει την πέψη.
Επίσης, το μέλι από άνθος κουμαριάς βοηθάει στη μείωση της χοληστερίνης, στις κεφαλαλγίες και τον στομαχόπονο. Ο φλοιός του δέντρου χρησιμοποιείται ως χρωστική ουσία για την κατεργασία δερμάτων επειδή περιέχει υψηλά επίπεδα σε τανίνες.