Του Γιάννη Κορομήλη
Επιχειρώντας κάποια απάντηση στο ερώτημα που τίθεται από πολλούς Νεοέλληνες- μετά από δύο χρόνια και λίγους μήνες διακυβέρνησης της χώρας από το «αλλόκοτο» αριστεροδεξιό σχήμα των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, των διαψεύσεων των προεκλογικών τους υποσχέσεων, των πολλών λαθών και παραλείψεων τους- αν δηλαδή και κατά πόσο τίθεται θέμα κινδύνου για τη δημοκρατία μας, οφείλουμε κατ΄αρχήν να αποδείξουμε ότι η κυβέρνηση είναι όντως λαϊκίστικη . Μ΄άλλα λόγια να δούμε τι είναι ο λαϊκισμός, πώς αυτή τον εφαρμόζει και πού μπορεί να οδηγήσει τη χώρα, πέρα απ την εξαθλίωση στην οποία ήδη την εξώθησε.
Ο όρος λαϊκισμός έχει ήδη τη δική του ιστορία. Η πρώτη του εμφάνιση επισήμως κατά έγκυρους ιστορικούς, ανάγεται στο 1887. Έναν περίπου αιώνα αργότερα (το 1969) οι Ghita lonesen και Ernest Gellner έγραψαν παραφράζοντας γνωστή έκφραση του Μαρξ): «Ένα φάντασμα στοιχειώνει την Ευρώπη: ο λαϊκισμός». Το έγραφαν στην εισαγωγή ενός συλλογικού τόμου για το λαϊκισμό που βασίστηκε στις εισηγήσεις ενός μεγάλου συνεδρίου που είχε διεξαχθεί το 1967 στο (διάσημο) London School of Economics, με θέμα «τον ορισμό του λαϊκισμού».
Η χαρακτηριστική τους αυτή φράση, καθώς και το γεγονός της πραγματοποίησης ενός επιστημονικού συνεδρίου με το συγκεκριμένο αντικείμενο, δείχνουν αναμφίβολα ότι ο λαϊκισμός είχε κάνει ήδη έντονα αισθητή την παρουσία του και ότι ως πολιτικό φαινόμενο παρουσίαζε ήδη ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Εύλογα διότι είχαν προηγηθεί η πολύνεκρη «Οκτωβριανή Επανάσταση», αλλά και ο αιματηρότερος παγκόσμιος πόλεμος από γενέσεως κόσμου με πρωταγωνιστή έναν από τους μεγαλύτερους λαϊκιστές, τον Αδόλφο Χίτλερ ( και τους συν αυτώ Μουσολίνι κ.λ.π.).
Διαβάζοντας κανείς τα πρακτικά εκείνου του συνεδρίου θα βρει ενδιαφέροντα στοιχεία και θα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τότε, όπως και σήμερα άλλωστε, όλες οι μορφές πολιτικής ανησυχίας συναντώνται σ΄ένα κοινό σημείο: στην αναζήτηση περί λαϊκισμού. Ρίχνοντας μια ευρύτερη ματιά στο σημερινό και χθεσινό μας κόσμο θα διαπιστώσουμε ότι παντού γίνεται αισθητή η παρουσία του. Ενδεικτικά και μόνο αναφέρουμε λαϊκιστές ηγέτες (διαφόρων αποχρώσεων και προσανατολισμών που όμως έχουν- είχαν τα βασικά γνωρίσματα του λαϊκισμού): Χουάν και Εύα Περόν (Αργεντινή), Ούγκο Τσάβες (Βενεζουέλα), Γεργκ. Χάιντερ(Αυστρία), Σάρα Πέιλιν (ΗΠΑ), Σίλβιο Μπερλουσκόνι (Ιταλία), Νάιτζελ Φάρατζ (Βρετανία), Έβο Μοράλες (Βολιβία), Μαρί Λεπέν (Γαλλία), Πάμπλο Ιγλέσιας (Ισπανία), Αν. Παπανδρέου (πρώτης περιόδου μέχρι 1985), Αλ. Τσίπρας, κ.α.
Απ τον μερικό αυτόν κατάλογο και μόνο μπορεί κανείς εύκολα να συμπεράνει ότι α) ότι ο λαϊκισμός έχει πλούσια θλιβερή και αιματηρή πολλές φορές ιστορία και β) ότι τον παρόντα αιώνα το φαινόμενο εξακολουθεί να παραμένει σε έξαρση και να δημιουργεί ανησυχία στο Δυτικό κόσμο και αλλού. Ειδικότερα δε στις ΗΠΑ στην Ευρώπη αλλά και στη χώρα μας. Αξίζει κατά συνέπεια να προβληματιστούμε όλοι μας ιδιαίτερα σήμερα που βρισκόμαστε σε μια εξαιρετικά δύσκολη οικονομικά, κι όχι μόνο, κατάσταση και επιπλέον με μια λαϊκίστικη (για την ακρίβεια κράμα αριστερού και δεξιού λαϊκισμού) κυβέρνηση.
Στο ευρύτερο ευρωπαϊκό μας περιβάλλον, οι μέχρι τώρα εκλογές (Ολλανδία, Ιταλία, Αγγλία) υπήρξαν χτύπημα στο λαϊκισμό. Κάποιοι τολμούν ήδη να λεν ότι σταμάτησαν πλέον να χτυπούν οι καμπάνες του λαϊκισμού στην Ευρώπη. Η αλήθεια επίσης είναι ότι εξασθένησαν οι σειρήνες του λαϊκισμού στην Ευρώπη. Η αλήθεια επίσης είναι ότι και στη χώρα μας εξασθένησε σημαντικά η δύναμη του κυβερνώντος λαϊκισμού. Ωστόσο δεν δείχνουν οι κυβερνώντες να το βάζουν κάτω ( προς το παρόν τουλάχιστον) παρά τις τόσες αποτυχίες τους, παρά το κακό που προκάλεσαν και προκαλούν στη χώρα και στις ασθενείς λαϊκές τάξεις- για τις οποίες ακριβώς ισχυρίζονται ότι τάχα αγωνίζονται- αυτοί παραμένουν αμετανόητοι.
Έχουν βέβαια υπέρ αυτών το Σύνταγμα Παπανδρέου – Βενιζέλου (1985-86) το οποίο κατέστησε το πολίτευμα μας, που ονομάζεται Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία σε πρωθυπουργικοκεντρική Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Στο οποίο ο πρωθυπουργός δεν ελέγχεται από κανέναν παρά μόνο από τους βουλευτές που ο ίδιος εξέλεξε ως υποψήφιος και ο ίδιος θα επιλέξει ποιοι από αυτούς δεν είναι και πάλι υποψήφιοι στις επόμενες εκλογές…
Συνεχίζεται
