Η Ευρώπη βρίσκεται φέτος μπροστά σε μια ασυνήθιστα πρώιμη άνοδο της γρίπης, καθώς η κυκλοφορία του ιού εμφανίζεται τρεις έως τέσσερις εβδομάδες νωρίτερα από τα προηγούμενα χρόνια. Η επιστημονική κοινότητα παρακολουθεί στενά την εξάπλωση του νέου υποστελέχους Κ του Α(H3N2), το οποίο φαίνεται να κυριαρχεί και ενδέχεται να παρουσιάζει αυξημένη μεταδοτικότητα. Παρά το γεγονός ότι η συνολική εικόνα παραμένει αβέβαιη, τα υγειονομικά συστήματα προετοιμάζονται για πιθανώς πιο έντονη επιδημιολογική δραστηριότητα.
Η εικόνα στην Ελλάδα
Στη χώρα μας, η δραστηριότητα της γρίπης παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, όπως σημειώνει ο ΕΟΔΥ, ο οποίος βρίσκεται σε διαρκή επιφυλακή. Η παρακολούθηση των δεικτών συνεχίζεται ώστε να εντοπιστούν έγκαιρα πιθανές αυξητικές τάσεις μέσα στον χειμώνα.
Τι είναι το υποστέλεχος Κ
Η Δρ. Σταματούλα Τσικρικά, πρόεδρος της Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας και μέλος διεθνών οργανισμών, εξηγεί πως το νέο υποστέλεχος Κ αποτελεί έναν αντιγονικά μετατοπισμένο κλάδο του H3N2, ο οποίος εντοπίζεται ήδη σε υψηλά ποσοστά στο νότιο ημισφαίριο. Σύμφωνα με το ECDC, το 86% των στελεχών A(H3N2) που καταγράφονται στην Ευρώπη ανήκουν σε αυτόν τον κλάδο.
Οι ανησυχίες για τις μεταλλάξεις
Οι πολλαπλές μεταλλάξεις του υποστελέχους Κ γεννούν ανησυχίες για:
- πιθανή αυξημένη μεταδοτικότητα,
- πιθανή μειωμένη ανοσολογική αναγνώριση,
- πιθανή μείωση της αποτελεσματικότητας του φετινού εμβολίου,
καθώς το εμβόλιο έχει βασιστεί στο στέλεχος J.2. Παρ’ όλα αυτά, οι ειδικοί τονίζουν ότι τα διαθέσιμα δεδομένα δείχνουν πως ο εμβολιασμός εξακολουθεί να προσφέρει ισχυρή προστασία απέναντι στη σοβαρή νόσηση.
Κλινική εικόνα και συμπτώματα
Τα συμπτώματα του H3N2 είναι παρόμοια με εκείνα της γρίπης Α, αλλά τείνουν να είναι βαρύτερα σε ηλικιωμένους και άτομα με υποκείμενα νοσήματα. Μεταξύ των πιο συνηθισμένων εκδηλώσεων είναι:
- υψηλός πυρετός,
- βήχας,
- μυαλγίες και αρθραλγίες,
- έντονος πονοκέφαλος,
- καταρροή,
- βράγχος φωνής,
- αδυναμία και κόπωση.
Στα μικρά παιδιά μπορεί να εμφανιστούν και συμπτώματα από το γαστρεντερικό, όπως διαρροϊκές κενώσεις.
Ποιες ομάδες χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή
Ισχυρή σύσταση για εμβολιασμό δίνεται σε:
- ηλικιωμένους,
- άτομα με χρόνια αναπνευστικά ή καρδιακά νοσήματα,
- εγκύους και θηλάζουσες,
- άτομα σε στενή επαφή με βρέφη κάτω των 6 μηνών,
- ανοσοκατασταλμένους.
Η πιθανότητα ταχύτερης διασποράς χωρίς πλήρη ανοσία του πληθυσμού μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρη έναρξη της επιδημικής περιόδου και αυξημένη πίεση στα συστήματα υγείας, γι’ αυτό οι ειδικοί επιμένουν στη σημασία της πρόληψης.
Ο εμβολιασμός ως ασπίδα προστασίας
Η εποχική γρίπη παραμένει μια σοβαρή αναπνευστική λοίμωξη, ιδιαίτερα για τις ευάλωτες ομάδες. Με την έλευση του χειμώνα και την αύξηση των αναπνευστικών ιώσεων, ο συγχρωτισμός και ο ανεπαρκής αερισμός γίνονται βασικοί μηχανισμοί μετάδοσης.
Το εμβόλιο προσαρμόζεται κάθε χρόνο στα κυκλοφορούντα στελέχη, ενώ η ανοσία αναπτύσσεται μέσα σε 2–3 εβδομάδες από τον εμβολιασμό και διαρκεί περίπου 6 μήνες.
Όπως υπογραμμίζει η κ. Τσικρικά, ο εμβολιασμός παραμένει η πιο απλή και αποτελεσματική πράξη πρόληψης, προστατεύοντας τόσο την ατομική όσο και τη δημόσια υγεία.
Έφη Φουσέκη
