Πριν την ψήφισή του την ερχόμενη Κυριακή 15 Δεκεμβρίου, έχει λάβει «ψήφο εμπιστοσύνης» ότι «τα νούμερα βγαίνουν» από Κομισιόν, Eurogroup και Οίκους Αξιολόγησης, όπως η Scope την περασμένη Παρασκευή.
Ο νέος Προϋπολογισμός σχεδόν «μηδενίζει» τα ελλείμματα (κάτω από 1% φέτος και το 2025) ενώ προβλέπει νέες 2,3 δισ. μισθολογικές παροχές και νέες φοροελαφρύνσεις 1,1 δισ. που θα αρχίσουν να ξετυλίγονται από το τελευταίο δεκαήμερο του 2024 και όλη την επόμενη χρονιά.
Για το 2025 προβλέπεται Ανάπτυξη 2,3%, μονοψήφια ποσοστά ανεργίας, αύξηση των επενδύσεων, επαναφορά του πληθωρισμού στο «ιδανικό» -κατά την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα- επίπεδο του 2%, μείωση δημοσίου χρέους -ως ποσοστό του ΑΕΠ αλλά και σε απόλυτους αριθμούς. «Κλειδί» για να συμβούν αυτά αποτελεί το μεγάλο στοίχημα για τα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής το 2025, σε συνέχεια όσων απέδωσαν ήδη (1,8 δισ. το 2024).
Όλα εύθραυστα
Ο Προϋπολογισμός του 2025 είναι και ο πρώτος που χαράσσεται πλήρως με βάση τον νέο δημοσιονομικό «κορσέ» του ορίου αύξησης κρατικών δαπανών. Σχεδόν μισή ντουζίνα χώρες της ΕΕ βρίσκονται αντιμέτωπες με διαδικασίες υπερβολικού ελλείμματος. Η Ελλάδα όμως είναι μια από τις 8 χώρες της ΕΕ που ο προϋπολογισμός του 2025 εγκρίθηκε χωρίς καμία επιφύλαξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως πιστοποιήθηκε στη συνεδρίαση του Eurogroup στις Βρυξέλλες.
Στηρίζεται σε διεθνείς προβλέψεις για παγκόσμια Ανάπτυξη 3,2% φέτος και το 2025, Ανάπτυξη 0,8% φέτος και 1,3% στην Ευρωζώνη, πληθωρισμό 2,4% φέτος και 2,1% στην Ευρωζώνη και μέση τιμή πετρελαίου brent στα 73,1 δολάρια το 2025, από 80,7 δολάρια φέτος και 82,5 δολάρια το 2023.
Τι από αυτά θα επιβεβαιωθεί και θα συμβεί το 2025; Πίσω από τις κλειστές πόρτες του Eurogroup, αλλά ακόμα και στην κοινή ανακοίνωση που εξέδωσαν χθες, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης εκφράζουν ανησυχία για την κρίση στη Μέση Ανατολή, για το παγκόσμιο εμπόριο, για τη στροφή των ΗΠΑ προς κλειστή οικονομία με δασμούς, για την κρίση στη Γαλλία, την ύφεση και την αβεβαιότητα στη Γερμανία, αλλά και τα υπέρογκα κρατικά ελλείμματα.
Ζητάνε νέα μέτρα… από άλλους
«Καλούμε τα κράτη μέλη των οποίων τα σχέδια προϋπολογισμού παρουσιάζουν ρίσκα να συμμορφωθούν με βάση την αξιολόγηση της Κομισιόν, όπως να είναι έτοιμες να προβούν σε ενέργειες όπως απαιτείται, αναλόγως της φύσης των κινδύνων, για να εκπληρώσουν τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις» τονίζει το Eurogroup. Αλλά η Ελλάδα δεν είναι στις χώρες από τις οποίες απαιτούνται νέα μέτρα στον προϋπολογισμό τους.
Η Ελλάδα είναι:
• μία από τις 20 χώρες για τις οποίες η Κομισιόν εισηγείται έγκριση του Μεσοπρόθεσμου Σχεδίου Προϋπολογισμού
• μία από τις 8 χώρες των οποίων τα Σχέδια Προϋπολογισμού για το 2025 συμμορφώνονται πλήρως στους δημοσιονομικούς κανόνες και τα ανώτατα όρια δαπανών.
Αντιθέτως, μέχρι χθες:
- μόνο 17 χώρες της Ευρωζώνης είχαν υποβάλει εγκαίρως Προσχέδια Προϋπολογισμών για το 2025 ενώ 3 δεν τα υπέβαλαν ακόμα (Αυστρία, Βέλγιο και Ισπανία)
- μόνον 8 χώρες κρίθηκε ότι ευθυγραμμίζονται πλήρως με τις δημοσιονομικές συστάσεις, όπως η Ελλάδα. Επτά χώρες δεν ευθυγραμμίζονται πλήρως, ένα δεν ευθυγραμμίζεται και άλλο ένα “ενδέχεται” να μην ευθυγραμμίζεται. Σε αυτά απευθύνονται οι προειδοποιήσεις να λάβουν μέτρα μόνες τους, για να μη τα λάβει και επιβάλει η Κομισιόν σε αυτές.
Ο Προϋπολογισμός με αριθμούς
Για τη νέα χρονιά, ο Κρατικός Προϋπολογισμός της χώρας μας προβλέπει:
- Ανάπτυξη 2,3% έναντι 2,2% το 2024 και 2,3% το 2023
• ΑΕΠ: 247,5 δισ. ευρώ έναντι 237 δισ. το 2024 και 225,2 δις. το 2023
• Φοροελαφρύνσεις 2025 (13 μειώσεις φόρων): κρατικές απώλειες 1,1 δισ. έναντι απώλειας 355 δισ. το 2024
• Αυξήσεις φόρων 2025 (ΦΠΑ στα Airbnb, τέλος κρουαζιέρας, φόρος διαμονής): κρατικά έσοδα 0,5 δισ. έναντι 0,2 δισ. το 2024
• Παροχές – αυξήσεις μισθών 2025 (13 μέτρα): 2,3 δισ. το 2025 έναντι 1,7 δισ. το 2024
Τα βασικά μεγέθη
- Καθαρά δημόσια έσοδα (συνολικά): 74,6 δισ. από 66,7 δισ. το 2024 και 66 δισ. το 2023
• Κρατικές δαπάνες (σύνολο): 80,5 δισ. το 2025 από 76,5 δις. το 2024 και 72 δισ. το 2023
• Πληρωμές για Τόκους: 9,4 δισ. το 2025 έναντι 9,9 δισ. το 2024 και 9,1 δισ. το 2023 (μειώνονται σχεδόν 50% στο 2,8% του ΑΕΠ το 2025 από 2,9% το 2023-2024 μετά τα swaps και αναχρηματοδότηση παλαιού χρέους με νέα ομόλογα)
• Πρωτογενές πλεόνασμα Γενικής Κυβέρνησης: 6 δισ. το 2025 (2,4% του ΑΕΠ) έναντι 6 δισ. το 2024 (2,9% του ΑΕΠ) και 4,6 δισ. το 2023 (2,1% του ΑΕΠ)
• Αποτέλεσμα Γενικής Κυβέρνησης (συνολικά μαζί με τους τόκους): έλλειμμα 1,4 δισ. ή 0,6% το 2025 έναντι 1,7 δισ. ή 0,7% του ΑΕΠ το 2024.
• Χρέος Γενικής Κυβέρνησης: 365 δισ. (147,5% του ΑΕΠ), έναντι 365 δισ. το 2024 (154% του ΑΕΠ) και 369,1 δισ. το 2023 (163,9% του ΑΕΠ)
Τι παίρνει ο Προϋπολογισμός
- Έσοδα από φόρους: 69,2 δισ. από 66,7 δισ. φέτος και 62,5 δισ. το 2023
• Έσοδα από ΦΠΑ: 38 δισ. το 2025, από 36,5 δισ. το 2024 και 34 δισ. το 2023
• Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης (με βάση τον όγκο πωλήσεων που καταναλώνονται και όχι την τρέχουσα αξία): 26,7 δισ. το 2025 έναντι 25,3 δισ. το 2024 και 23,5 δισ. το 2023
• Άμεσοι φόροι εισοδήματος: 15,2 δισ. το 2025 από 14,4 δισ. το 2024 και 12,7 δισ. το 2023
• Άμεσοι φόροι σε εταιρίες (κέρδη): 8 δισ. από 7,9 δισ. φέτος και 7,2 δισ. το 2023
• Κρατήσεις στις Συντάξεις (υπέρ ΑΚΑΓΕ): 2,68 δισ. το 2025 έναντι 2,61 δισ. το 2024
• Εισφορές σε Ασφαλιστικά Ταμεία: 19,2 δισ. το 2025 από 18,1 δισ. το 2024
• Εισφορές υπέρ Υγείας – ΕΟΠΥΥ: 4,9 δισ. από 5,5 δισ. το 2024
• Έσοδα ΟΤΑ (δημοτικά τέλη κλπ): 3 δισ. από 2,9 δισ. το 2024 (και 3,3 δισ. από τον κρατικό προϋπολογισμό)
Τι δίνει ο Προϋπολογισμός
- Μισθοί στο δημόσιο: 14,8 δισ. από 14,9 δις. φέτος και 14 δισ. το 2023
• Πληρωμές Συντάξεων: 34,4 δισ. ευρώ (29,9 δισ. κύριες και 4,5 δισ. επικουρικές) έναντι 33,4 δισ. το 2024
• Δαπάνες για την Άμυνα: 6,1 δισ. το 2025 έναντι 6,2 δισ. το 2024 (εκ των οποίων για Εξοπλιστικά προγράμματα 2,5 δισ. το 2025 έναντι 2,4 δισ. το 2024)
• Δαπάνες Υγείας- ΕΟΠΥΥ: 7 δισ. το 2025 έναντι 6,8 δισ. το 2024 (εκ των οποίων για Νοσοκομεία 4,7 δισ. έναντι 4,4 δισ. το 2024)
• Προνοιακά επιδόματα – ΟΠΕΚΑ: 3,8 δισ. ευρώ (σταθερά 2024-2025)
• Παροχές ΔΥΠΑ/ΟΑΕΔ: 3,6 δισ. το 2025 (το 50% επιδόματα ανεργίας) έναντι 3,5 δισ. το 2024
• Επιχορηγήσεις σε ΕΦΚΑ, ΟΤΑ, ΔΥΠΑ/ΟΑΕΔ, ΟΠΕΚΑ, ΕΟΠΥΥ, νοσοκομεία, συγκοινωνίες κλπ: 34,4 δισ. το 2025 από 33,2 δισ. το 2024 και 33,1 δισ. πέρυσι
• Πιστώσεις «υπό κατανομή» (σταδιακά θα διανεμηθούν για προσλήψεις υπαλλήλων, φυσικές καταστροφές, δημόσιες επενδύσεις κλπ): 17,6 δισ. το 2025, από 14,4 δισ. φέτος και 11,6 δισ. το 2023
• Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων: 14,1 δισ. ευρώ (4,9 δισ. από Ταμείο Ανάκαμψης και 9,2 δισ. ΕΣΠΑ και εθνικοί πόροι) έναντι 13,1 δις. το 2024 και 11,2 δις. το 2023
