Το νομοσχέδιο για την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων παρουσίασε η ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας στο χθεσινό Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο «έκλεισε» μεν το τρέχον έτος, ανοίγοντας, ωστόσο, για πρώτη φορά ένα παράθυρο ευκαιρίας για την στέγαση των μόνιμων στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων.
Δίνοντας λύση σε ένα χρόνιο πρόβλημα, αλλά και πάγιο αίτημα του μόνιμου προσωπικού του Ενόπλων Δυνάμεων, που μετατίθεται σε ακριτικές περιοχές υπηρετώντας σε μονάδες ετοιμότητας, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας έχει δρομολογήσει ένα ευρύ οικιστικό πρόγραμμα 4.000 κατοικιών, με χρονικό ορίζοντα το 2030.
Τον πυρήνα του νέου νομοσχεδίου αποκάλυψε ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας από το βήμα της Βουλής στη συζήτηση επί του προϋπολογισμού στα μέσα του μήνα, λέγοντας πως «όποιον μεταθέτει κάπου η πατρίδα, είτε μόνο του είτε με την οικογένειά του, θα του δίνει – στο επαγγελματικό στέλεχος – και ένα κλειδί για ένα σπίτι, όπως γίνεται σε όλους τους προοδευμένους στρατούς σε αυτόν τον πλανήτη».
Σημειωτέον ότι οι πρώτες 1.000 υπό ανέγερση κατοικίες αναμένεται να καλύψουν άμεσες ανάγκες στις περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας, της Θράκης, αλλά και στα νησιά του Αιγαίου, όπου μετατίθεται κατά προτεραιότητα μεγάλο μέρος του στελεχιακού δυναμικού των Ενόπλων Δυνάμεων.
Ειδικότερα, το οικιστικό πρόγραμμα περιλαμβάνει αρχικά την ευρύτερη περιοχή 5 πόλεων της Θράκης (Αλεξανδρούπολη, Διδυμότειχο, Ορεστιάδα, Κομοτηνή, Ξάνθη) και 13 νησιών του Ανατολικού και Κεντρικού Αιγαίου (Κάρπαθος, Ρόδος, Καστελόριζο, Κως, Σάμος, Χίος, Λέρος, Λέσβος, Λήμνος, Σαμοθράκη, Σκύρος, Μύκονος, Σύρος), δηλαδή σε 54 οικοδομικά συγκροτήματα και των τριών Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων.
Παράλληλα, όμως, το 15% του συνολικού αριθμού των κατοικιών θα διατίθεται σε γιατρούς του ΕΣΥ, δασκάλους και καθηγητές που αδυνατούν να εξασφαλίσουν κατοικία στις περιοχές διορισμού τους, ιδίως όταν πρόκειται για παραμεθόριες και τουριστικές.
Για την επίτευξη του στρατηγικού αυτού στόχου, μέρος του οποίου υλοποιείται ήδη με την ανέγερση των πρώτων 1.000 κατοικιών απαιτείται, ωστόσο, η εξασφάλιση της απαραίτητης χρηματοδότησης, η οποία περνά μέσα από μια σειρά δομικών αλλαγών, που περιλαμβάνονται στο σχετικό νομοσχέδιο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο σχεδιασμός του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας προβλέπει την αντικατάσταση της σημερινής Υπηρεσίας Αξιοποίησης Ακίνητης Περιουσίας Ενόπλων Δυνάμεων (ΥΠ.Α.Α.Π.Ε.Δ.) από ένα νέο Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου.
Ο στόχος της παραπάνω επιλογής είναι διττός, καθώς αφενός θα υπάρξει μεγαλύτερος εξορθολογισμός ως προς τη διαδικασία αξιοποίησης, η οποία θα εξελίσσεται πλέον με άλλη δυναμική ως προς την ανάδειξη της εμπορικής αξίας των ακινήτων.
Και αφετέρου, το νέο Νομικό Πρόσωπο αναμένεται να ενέχει τη μορφή Εταιρίας Αξιοποίησης των ακινήτων των Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΤΑΕΔ), ώστε να εγγυάται τη βέλτιστη αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας που δεν χρησιμοποιείται για στρατιωτικούς σκοπούς.
Όπως για παράδειγμα, τις υποδομές των 10 στρατοπέδων που συγχωνεύονται στο υπό εξέλιξη πρόγραμμα αναδιοργάνωσης των Ενόπλων Δυνάμεων, στα πλαίσια της Νέας Δομής τους, με τη δεύτερη φάση να τοποθετείται μέχρι τις 31 Μαρτίου 2025.
Στις προωθούμενες αλλαγές περιλαμβάνεται ακόμη η δημιουργία ενός ενιαίου Ταμείου (ΤΑΕΘΑ) ως υπερώνυμου των σημερινών Ταμείων των τριών Κλάδων που διαχειρίζονται μεμονωμένα τα ακίνητα των Ενόπλων Δυνάμεων (ΤΕΘΑ, ΤΕΣ, ΤΑΑ), ώστε η διαχείριση των ακινήτων να εξελίσσεται με κοινά πρότυπα.
Αντιμετώπιση του κόστους
Με γνώμονα την υπέρβαση του κόστους ενοικίασης, αλλά και την αύξηση ενδιαφέροντος για υπηρέτηση σε ακριτικές και παραμεθόριες περιοχές, το οικιστικό πρόγραμμα του υπουργείου Εθνικής Αμυνας αναμένεται πλέον να επεκταθεί αρχής γενομένης από το 2025, όπως εξήγγειλε ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Δένδιας.
Μιλώντας από το βήμα της Βουλής στη συζήτηση επί του Προϋπολογισμού είπε: «Κάναμε ήδη και εκτελείται ένα οικιστικό πρόγραμμα 1.000 κατοικιών. Και εδώ έχω να σας πω ότι θα ανακοινωθεί μέσα στον χρόνο που έρχεται η συνέχιση του προγράμματος των 1.000 κατοικιών μέχρι το 2030, όπου θα έχουμε φτάσει τις 4.000 κατοικίες με 25 εκατ. ευρώ τον χρόνο μετά τα πρώτα 100».
«Οπου θεωρούμε ότι είναι η οροφή και θα έχουμε καλύψει όλες τις ανάγκες τις στεγαστικές των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων», τόνισε ο υπουργός.
Και συνόψισε: «Σε όποιον μεταθέτει κάπου η πατρίδα, είτε μόνο του είτε με την οικογένειά του, θα δίνει -στο επαγγελματικό στέλεχος- και ένα κλειδί για ένα σπίτι, όπως γίνεται σε όλους τους προοδευμένους στρατούς σε αυτό τον πλανήτη».
Ηδη από τον περασμένο Ιούλιο εξελίσσεται η υλοποίηση της πρώτης φάσης του οικιστικού προγράμματος για το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων, η οποία αφορά την κατασκευή 700 κατοικιών προϋπολογισμού 100 εκατ. ευρώ και με χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Προτεραιότητες
Οι πρώτες υπό ανέγερση κατοικίες αναμένεται να καλύψουν άμεσες ανάγκες στις περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, αλλά και τα νησιά του Αιγαίου, όπου μετατίθεται κατά προτεραιότητα μεγάλο μέρος του στελεχιακού δυναμικού των Ενόπλων Δυνάμεων.
Ταυτόχρονα, όμως, η χωροθέτηση των νέων κατοικιών θα λύσει τα χέρια και σε ιατρικό και εκπαιδευτικό προσωπικό του Δημοσίου, καθώς το 15% του συνολικού αριθμού των οικημάτων θα διατεθεί για την κάλυψη των αναγκών του προσωπικού του ΕΣΥ, αλλά και της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, το οποίο εξαναγκάζεται μέχρι και σε… έξωση τους θερινούς μήνες σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς.
Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκονται και άλλα οικιστικά προγράμματα των Ενόπλων Δυνάμεων για την ανέγερση 300 κατοικιών τόσο στις νησιωτικές περιοχές όσο και στην ηπειρωτική Ελλάδα, καθώς το υπουργείο Εθνικής Αμυνας διαθέτει έναν αριθμό μεν, πεπερασμένο δε, κατοικιών για τα στελέχη του (ΣΟΑ – ΣΟΜΥ – ΣΟΕΠΟΠ).
Ωστόσο, η ολοκλήρωση της πρώτης φάσης της κατασκευής των 944 κατοικιών για τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων τοποθετείται εντός του 2026, ενώ οι υπηρεσίες του υπουργείου έχουν εκκινήσει ήδη τη χαρτογράφηση των δυνατοτήτων στέγασης του προσωπικού, ζητώντας προ μηνών να δηλώσουν αν κάνουν χρήση ιδιόκτητης ή ενοικιαζόμενης κατοικίας στους τόπους όπου υπηρετούν.
Η ικανοποίηση του κύριου όγκου των στεγαστικών αναγκών, πάντως, αναμένεται να δρομολογηθεί εντός του 2025 με τη διασφάλιση των χρηματοδοτικών εργαλείων για 3.000 επιπλέον κατοικίες, ώστε προοδευτικά να επιτευχθεί ο στρατηγικός στόχος του υπουργείου Εθνικής Αμυνας, δηλαδή «σπίτι σε κάθε στέλεχος που μετατίθεται» και με χρονικό ορίζοντα υλοποίησης το 2030.
Στην κατεύθυνση αυτή, αναμένεται να εγκριθεί το πρόγραμμα αξιοποίησης των στρατοπέδων που συγχωνεύονται μέχρι το τέλος του έτους προκειμένου να ενισχύσουν χρηματοδοτικά το νέο οικιστικό πρόγραμμα παράλληλα με την παρουσίαση της νέας δομής των Ενόπλων Δυνάμεων.
Με δεδομένη τη γεωγραφική θέση των στρατοπέδων (τα περισσότερα σε παραμεθόριες ζώνες), η εκμετάλλευση των ακινήτων δεν θα εξελιχθεί αναπόδραστα με τους ίδιους ρυθμούς, ωστόσο για την αξιοποίησή του θα υπάρξει ειδικό Νομικό Πρόσωπο που θα τρέξει τη διαδικασία, με την αποπεράτωση του προγράμματος να τοποθετείται το 2030.
Μέχρι το 2030
Αλλωστε, το 2030 αποτελεί έτος-κλειδί για τη μελλοντική φυσιογνωμία των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, σε μια ρευστή και ταραχώδη γεωπολιτική συγκυρία.
Αφενός οι περιφερειακές συγκρούσεις και αφετέρου η νέα αρχιτεκτονική του διεθνούς συστήματος ενισχύουν την επιστροφή σε λογικές προβολής σκληρής ισχύος και συνακόλουθα εκσυγχρονισμού των αμυντικών δυνατοτήτων, ακόμη και ισχυρών χωρών εντός του ΝΑΤΟ.
Για τις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις, εισιτήριο για την επόμενη φάση αποτελεί η νέα δομή τους στα επόμενα 12 χρόνια (2024 -2035), επιχειρησιακή και διοικητική, προκειμένου να ενσωματωθούν οι νέες απαιτήσεις και κυρίως οι αναδυόμενες, τεχνολογικές δυνατότητες, όπως ικανότητες κυβερνοπολέμου και αμυντικής καινοτομίας.
Ελληνική παραγωγή
Η ίδρυση του Ελληνικού Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ) και η εμβάθυνση της συνεργασίας του με το Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας (AID) της Γαλλίας συνιστούν τη «μόχλευση χρημάτων για να υπάρξει ελληνική παραγωγή» στα εξοπλιστικά προγράμματα, όπως τόνισε ο υπουργός Εθνικής Αμυνας, Νίκος Δένδιας, καθώς το ΕΛΚΑΚ τρέχει ήδη 81 προγράμματα συνολικά προϋπολογισμού 166 εκατ. ευρώ, ανάμεσα στα οποία και χρηματοδοτούμενα από το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε., προσβλέποντας στο εγγύς μέλλον σε διακρατικά προγράμματα 2,8 δισ. ευρώ.
Την ίδια στιγμή, οι ασύμμετρες απειλές, η διασφάλιση των επικοινωνιών και η ασφάλεια στον Κυβερνοχώρο απασχολούν ολοένα εντονότερα στρατιωτικούς αναλυτές παγκοσμίως, αλλά και το ελληνικό Πεντάγωνο.
Συμβαδίζοντας με τις αμυντικές προτεραιότητες της νέας εποχής, το νέο κτίριο της Ειδικής Μονάδας Κυβερνοχώρου, το οποίο κατασκευάζεται κατόπιν δωρεάς του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης σύμφωνα με τα πιο σύγχρονα πρότυπα εξοπλισμού και ασφάλειας, είναι ένα βασικό βήμα προς τη μετάβαση στη νέα αμυντική πραγματικότητα.
Το νέο κτίριο, η τελετή θεμελίωσης του οποίου πραγματοποιήθηκε στα μέσα της εβδομάδας, θα αποτελέσει την έδρα της Μονάδας 1864, η οποία μαζί με τις νεοσύστατες Μονάδες Ηλεκτρονικών Πληροφοριών (Μονάδα 1821) και Διαστημικών Εφαρμογών (Μονάδα 1912) φιλοδοξεί να οδηγήσει την πατρίδα μας σε μια νέα εποχή.
«Θα έχουμε νέες δυνατότητες στο κρίσιμο επιχειρησιακό θέατρο του κυβερνοπολέμου και των πληροφοριών των επιχειρήσεων», όπως ανέφερε ο κ. Δένδιας, επισημαίνοντας με νόημα ότι «ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ευρύτερη κατάσταση της ασφάλειας υποχρεώνουν την Ελλάδα να επανεξετάσει τα μέχρι τώρα δεδομένα δόγματά της επί δεκαετίες».
Οι στρατεύσιμοι
Στη μετάβαση ωστόσο σε μια πιο σύγχρονη και αποτελεσματική οργάνωση των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα θεωρείται η αλλαγή κουλτούρας απέναντι στις δομές, αλλά και τις ανάγκες του ανθρώπινου δυναμικού του κλάδου.
Ξεκινώντας από τα… βασικά, δηλαδή την αντανάκλαση της εικόνας των Ενόπλων Δυνάμεων στην ελληνική κοινωνία, που παρά τα υψηλά ποσοστά αποδοχής ως θεσμός πάσχει σε… θελκτικότητα.
Ηδη η χαμηλή ζήτηση για τις Στρατιωτικές Σχολές τα τελευταία χρόνια, αλλά και το κύμα παραιτήσεων μόνιμων στελεχών υψηλών προσόντων φαίνεται να θορύβησαν την ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας, η οποία έσκυψε σε μια σειρά από ζητήματα καθημερινότητας, αλλά και επαγγελματικής και μισθολογικής εξέλιξης των στελεχών του κλάδου.
Στο πλαίσιο αυτό, πιάνοντας το νήμα από την αρχή, δηλαδή από τους πρωτοετείς στις Στρατιωτικές Σχολές, αυξήθηκε σημαντικά η μηνιαία αποζημίωση για όλους τους φοιτούντες από τα 150 στα 600 ευρώ από την 1η Ιανουαρίου 2025, ενώ με νομοθετικές παρεμβάσεις της κυβέρνησης χορηγούνται πλέον αποζημιώσεις στα πληρώματα των πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού, καταβάλλεται το επίδομα ειδικών αποστολών, ενώ αυξήθηκε και η αποζημίωση νυχτερινής απασχόλησης.
Oλα αυτά προστίθενται στην χορήγηση του επιδόματος επικινδυνότητας ύψους 100 ευρώ τον μήνα στα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, το οποίο εξήγγειλε από το βήμα της Βουλής ο πρωθυπουργός.
Η στέγαση των στελεχών στις ακριτικές περιοχές όπως η Θράκη αποτελεί προτεραιότητα του υπουργείου Εθνικής Aμυνας
Επισκέψεις σχολείων
Στην ίδια κατεύθυνση, επισκέψιμες καθίστανται πλέον στα δημόσια σχολεία οι Στρατιωτικές Σχολές, ενώ το υπουργείο Εθνικής Αμυνας μελετά την υλοποίηση ειδικής επικοινωνιακής καμπάνιας ώστε να προσελκύσει όσο το δυνατόν περισσότερους σπουδαστές στο μέλλον, αντιστρέφοντας στερεότυπα του παρελθόντος.
Για τον λόγο αυτό, τεκτονικές αλλαγές κυοφορούνται στο πλαίσιο υπηρέτησης της στρατιωτικής θητείας, καθώς στον σχεδιασμό περιλαμβάνονται εντός του 2025 «διαφορετική εκπαίδευση, ενδυμασία και νέες διαδικασίες», σύμφωνα με τον υπουργό Εθνικής Αμυνας.
Πέρα από την αναπροσαρμογή στις απαιτήσεις των καιρών, ακόμη περισσότερες τομές περιλαμβάνει σε σχέση με την υγειονομική περίθαλψη των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων η νέα νομοθετική ρύθμιση που επεξεργάζεται το υπουργείο στον απόηχο των περιστατικών αστοχιών και ολιγωρίας, που είχαν ως αποτέλεσμα την αλλαγή της διοίκησης στα κύρια νοσοκομεία και των τριών κλάδων, αλλά και τις έκτακτες κρίσεις, με αποτέλεσμα την αντικατάσταση των επικεφαλής των Διευθύνσεων Υγειονομικού όλων των κλάδων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο νέο νομοσχέδιο θα παρέχεται, μεταξύ άλλων, για πρώτη φορά η δυνατότητα επιλογής ιδιώτη γιατρού προκειμένου τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, πέρα από τα μέλη των οικογενειών τους, να τυγχάνουν περίθαλψης και νοσηλείας σε δημόσια και ιδιωτικά θεραπευτήρια της επιλογής τους.
Ιδίως, όταν στην περίπτωση επείγοντος περιστατικού τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων υποχρεούνται να διακομιστούν για τυχόν θεραπεία σε στρατιωτικό νοσοκομείο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον χρόνο μεταφοράς και διαλογής τους.
