Από την ανάλυση των στοιχείων που επεξεργάστηκε το Ινστιτούτο προκύπτουν αυξήσεις σε μια σειρά από προϊόντα πρώτης ανάγκης μέχρι της τάξης του 12,98% και μειώσεις μέχρι 6,12%. Το ΙΕΛΚΑ κάνει λόγο για συγκρατημένη αύξηση τιμών την οποία αποδίδει σε μια σειρά από λόγους, μεταξύ των οποίων στο «αυστηρό θεσμικό πλαίσιο» μέσα στο οποίο λειτουργούν τα σούπερ μάρκετ.
Συμπεράσματα
Πιο συγκεκριμένα, από την έρευνα προέκυψαν τα ακόλουθα συμπεράσματα:
- Η εμφανής συγκράτηση του δείκτη εξέλιξης τιμών αλυσίδων σουπερμάρκετ τον Ιανουάριο 2024 δείχνει ότι ο πληθωρισμός στις αλυσίδες σουπερμάρκετ είναι της τάξης του 3,00%.
- Για την κατηγορία των τροφίμων καταγράφεται άνοδος κατά 3,39% τον Ιανουάριο 2024. Όσον αφορά τις κατηγορίες με λοιπά ταχυκίνητα είδη παντοπωλείου μη τροφίμων καταγράφεται πληθωρισμός της τάξης του 0,81%.
- Μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες:
- Χαρτικά, πάνες & σερβιέτες: -6,12%
- Γάλα και χυμοί: -4,15%
- Γιαούρτια και λοιπά γαλακτοκομικά: -4,11%
- Αλλαντικά: -2,11%
- Τυροκομικά: -1,79%
Σημειώνεται ότι στα γαλακτοκομικά, οι μειώσεις που καταγράφονται είναι αποτέλεσμα τόσο της ομαλοποίησης της αγοράς και της μείωσης στις τιμές παραγωγού.
4. Μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στις κατηγορίες:
- Τροφές και είδη για κατοικίδια: +12.08%
- Νερά και αναψυκτικά: +10,48%
- Φρέσκα φρούτα και λαχανικά: +9,59%
- Έτοιμα γεύματα: +8,20%
- Βρεφικές και παιδικές τροφές: +6,98%
Σημειώνεται ότι στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, καθ’ όλο το 2023 καταγράφονται αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων ως αποτέλεσμα του αυξημένου κόστους παραγωγής και των ακραίων κλιματικών φαινομένων. H κατηγορία «τρόφιμα παντοπωλείου», που περιλαμβάνει και το ελαιόλαδο, καταγράφει αύξηση κατά 5,18%. Η συγκρατημένη αύξησή της οφείλεται στις μειώσεις στις τιμές των λοιπών ελαίων, αλλά και στα λοιπά προϊόντα που συμμετέχουν στην κατηγορία αυτή (ζυμαρικά, ρύζι κ.ά.).
Οι λόγοι στους οποίους αποδίδεται η συγκρατημένη αύξηση τιμών στα σουπερμάρκετ:
- Αυστηρό θεσμικό πλαίσιο. Οι αλυσίδες σουπερμάρκετ λειτουργούν με αυστηρό θεσμικό πλαίσιο (π.χ. νόμος αθέμιτης κερδοφορίας Ν.4818/2021).
- Υψηλή κυκλοφοριακή ταχύτητα αποθεμάτων. Η συγκράτηση στις τιμές εμφανίζεται πολύ πιο γρήγορα στα μεγάλα σημεία πώλησης λόγω μεγαλύτερης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων. Δηλαδή διακινούν πιο γρήγορα το απόθεμά τους και προβαίνουν πιο σύντομα σε νέες αγορές για αναπλήρωση των αποθεμάτων.
- Σταδιακή αποκλιμάκωση πληθωρισμού. Οι τιμές παρουσιάζουν σταθεροποίηση τους τελευταίους μήνες στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων λόγω των μεγάλων όγκων προϊόντων που διακινούν, των οικονομιών κλίμακας, της οργανωσιακής/τεχνολογικής ετοιμότητας τους και της γκάμας των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
- Προσφορές και εκπτώσεις. Οι προσφορές και οι εκπτώσεις στο κανάλι του οργανωμένου λιανεμπορίου είναι περισσότερες σε αριθμό, σε ένταση και σε ποσοστιαία έκπτωση, κάτι που επηρεάζει τις τελικές τιμές των προϊόντων.
- Επίδραση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Τα μερίδια πωλήσεων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είναι μεγαλύτερα στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ λόγω μεγαλύτερου εύρους κωδικολογίου.
Τα στοιχεία
Σύμφωνα με τους συντάκτες της έρευνας, αυτή βασίστηκε σε ανάλυση στο σύνολο των πραγματικών μηνιαίων πωλήσεων και όχι σε δειγματοληψία.
Για τον σκοπό της έρευνας αναλύθηκε η μεταβολή της μοναδιαίας αξίας ανά κατηγορία προϊόντος (πωλήσεις προς όγκο) ανάμεσα στους μήνες Ιανουάριο 2024 και Ιανουάριο 2023. Ο συγκεκριμένος δείκτης αντικατοπτρίζει τόσο την πορεία των τιμών, όσο και τις αγοραστικές επιλογές των καταναλωτών.
Η έρευνα θα επαναλαμβάνεται ανά μήνα συγκρίνοντας την εξέλιξη των τιμών σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους.
