Το 2022 διέψευσε όλα τα προγνωστικά, σχεδόν σε όλους τους τομείς, οπότε θα ήταν μάταιο να κάνει κανείς προβλέψεις για τη χρονιά που έρχεται. Ίσως, όμως, να είναι χρήσιμο να διδαχθεί κανείς μερικά μαθήματα από απροσδόκητα γεγονότα του 2022 ώστε να προετοιμαστεί καλύτερα για το 2023.
του Pierre Haski (*)
Πρώτο μάθημα: Οι αυταρχικοί ηγέτες δεν είναι άτρωτοι. Είχαμε κοντέψει να το πιστέψουμε, με μία Κίνα που είχε καταφέρει να παντρέψει τον ολοκληρωτισμό με την οικονομική ανάπτυξη. Με μία Ρωσία που έμοιαζε ωφελημένη από τη συμπεριφορά του παρία στη Συρία ή στην Αφρική. Ή ακόμη με έναν Τραμπ, που όλα φαίνονταν να του πηγαίνουν καλά.
Το 2022 δεν ήταν μία καλή χρονιά για όλους αυτούς, κυρίως για τον Πούτιν, ο οποίος νόμιζε ότι θα κάνει περίπατο στην Ουκρανία, 300 ημέρες και μερικές δεκάδες χιλιάδες νεκρούς στρατιώτες, μετά, όμως, βρίσκεται σε αδιέξοδο. Και τι να πει κανείς για τον Σι Τζινπίνγκ, που θριάμβευσε στο 20ό συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος για να αναγκαστεί έναν μήνα αργότερα να ενταφιάσει την πολιτική «Zero Covid» κάτω από την πίεση του πλήθους; Οι αυταρχικοί ηγέτες δεν είναι, λοιπόν, άτρωτοι, γεγονός που δεν τους κάνει λιγότερο επικίνδυνους.
Δεύτερο μάθημα: Ο πόλεμος στην Ουκρανία ήταν «αποκαλυπτικός». Οι χώρες του Νότου, όπου η Δύση θεωρούσε ότι κυριαρχεί, της απάντησαν ότι δεν μπορεί να έχει δύο μέτρα και δύο σταθμά. Δεν μπορεί, δηλαδή, από τη μια να τις μεταχειρίζεται ως υποτελείς κι από την άλλη να ζητάει τη στήριξή τους όταν ο πόλεμος έρχεται στην Ευρώπη. Η Δύση θα πρέπει, λοιπόν, να φανεί πιο πειστική το 2023 και να ξεκαθαρίσει ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία συνιστά παραβίαση του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και άρα αφορά όλον τον κόσμο.
Τρίτο μάθημα: Η τύφλωση στα στρατηγικά θέματα διαρκώς επιστρέφει και κάνει κακό. Η Γερμανία διδάχθηκε αυτό το μάθημα με αφορμή την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο και οι διπλωμάτες θυμούνται σαν χθες τις μάχες με το Βερολίνο για τον τερματισμό του αγωγού Nord Stream 2, που σήμερα είναι άχρηστος. Διαψεύστηκε, επίσης, η ιδέα που κυκλοφορούσε επί 20 χρόνια ότι το εμπόριο και οι επενδύσεις ευνοούν τη δημοκρατία και την ειρήνη. Η Κίνα κατέρριψε αυτήν τη θεωρία, αφού πρώτα επωφελήθηκε από αυτήν.
Θα φανούμε πιο έξυπνοι το 2023, έχοντας αφομοιώσει τα μαθήματα του 2022;
Η εμπειρία δεν επιτρέπει μεγάλη αισιοδοξία, καθώς τα κράτη μοιάζουν με δεξαμενόπλοια: Παίρνουν πολύ δύσκολα στροφή.
(*) O Πιερ Ασκί είναι αρθρογράφος του περιοδικού L’ Obs
(Πηγή: L’ Obs)
