Του Γιάννη Κορομήλη
«Τον πλούτο πολλοί εμίσησαν, την δόξα ουδείς», λέει μια παροιμία μας. Για όσους αμφισβητούν την αλήθεια της αξίζει να σημειωθεί ότι γενικά οι παροιμίες, τα γνωμικά, τα ρητά, ως αποτελέσματα της εμπειρίας ή της σκέψης ανθρώπων (ή και λαού) δεν διεκδικούν το αλάθητο. Ίσως να το διεκδικεί ο Πάπας, αλλά ο σημερινός δεν νομίζω. Αν πάντως το κάνει προσθέτει απλά ένα ακόμα στα λίγα ή πολλά που ως άνθρωπος διαπράττει. Η αλήθεια είναι πως κατά κανόνα (παροιμίες, ρητά, κ.λ.π.) δεν επαληθεύονται. Όμως πάντα υπάρχουν και εξαιρέσεις. Λίγες ή πολλές. Για τη συγκεκριμένη υπάρχουν σίγουρα πολλοί άνθρωποι που επιθυμούν, και κάποιες φορές τα καταφέρνουν, και τα δύο. Και τον πλούτο και την εξουσία. Ο συνδυασμός τους μάλιστα των δύο ενίοτε οδηγεί στη φυλακή. Δείτε το παράδειγμα του Άκη Τσοχατζόπουλου. Ή το ζεύγος Παπαντωνίου. Λίγα, ελάχιστα, θα ΄πρεπε να ήταν περισσότερα, αλλά αποδεικνύουν την ύπαρξη εξαιρέσεων, της παροιμίας.
Άλλωστε και η ίδια λέει: Πολλοί μίσησαν τον πλούτο, δεν λέει όλοι. Αμφισβητείται θα πείτε και το «πολλοί». Στην εποχή της παντοδυναμίας του χρήματος δεκτή η αμφισβήτηση. Θα πρέπει πάντως να δεχθείτε ως γεγονός το ότι η συντριπτική πλειοψηφία του λαουτζίκου δεν έχει την ευκαιρία, εκ των πραγμάτων, ούτε να πλουτίσει (σήμερα πολύ περισσότερο από άλλοτε) ούτε να δοξαστεί. Συνεπώς ούτε και τη δυνατότητα επιλογής. Κι επειδή η δυνατότητα επιλογής σημαίνει ελευθερία, είναι φυσικό κάποιοι να φέρουν βαρέως το γεγονός ότι η στέρηση αυτής της ελευθερίας τους στερεί και τον, κατά πάντα ανθρώπινο, πόθο να διακριθούν και να «μείνει στην ιστορία» το όνομα τους. Όπως συμβαίνει με κάποιους πλούσιους και πολλούς ένδοξους.
Παράδειγμα- προς αποφυγήν ασφαλώς- ο γνωστός μας Ηρόστρατος. Ο Στράβων αναφέρει ότι το 356π.χ τον ναό της Αρτέμιδος στην Έφεσο τον πυρπόλησε ο άγνωστος κατά τα άλλα Ηρόστρατος από την Έφεσο. Το έκανε, όπως δήλωσε ο ίδιος, προκειμένου να μείνει το όνομα του στην ιστορία. Να απαθανατιστεί. Να μείνει αθάνατο. Οι Εφέσιοι βέβαια τον συνέλαβαν, τον θανάτωσαν και απαγόρευσαν να γίνεται λόγος για το άτομο του. Όμως το όνομα του (ως καταστροφέα του Ναού τη Αρτέμιδος) διασώθηκε, μέσα από το λόγο του Θεόπομπου, Ελληνικά
Κατά την παράδοση, όπως αναφέρει ο Πλούταρχος στους Παράλληλους Βίους ( Αλέξανδρος 3) την νύχτα της πυρπόλησης του ναού γεννήθηκε ο Μέγας Αλέξανδρος. Το όνομα του πυρπολητή Ηρόστρατου μεταφέρθηκε και σε άλλες γλώσσες. Στα Γερμανικά η λέξη Herostat δηλώνει τον εγκληματία που «διψά για δόξα». Στα Αγγλικά ο όρος Herostratic fame δηλώνει τη «δόξα με κάθε μέσο».
Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτός ο υπέροχος και επιβλητικότατος ναός χρειάστηκε 120 χρόνια να κτιστεί. Θεωρήθηκε δε ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου! Ολοκληρώθηκε το 440πχ. Πάρα πολύ δουλειά και δαπάνες. Που όμως έγιναν στάχτη σε μια νύχτα. Από ένα ανόητο μωροφιλόδοξο. Ο Αντίπατρος ο Σιδώνιος που θεωρείται ο εμπνευστής της λίστας με τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου, αναφέρει ότι το μεγαλείο του ναού της Αρτέμιδος υπερβαίνει κάθε άλλο από τα υπόλοιπα μνημεία: «Έχω δει – γράφει- τους μεγαλοπρεπής Κρεμαστούς Κήπους της Βαβυλώνας, το Άγαλμα του Ολυμπίου Διός, τον Κολοσσό της Ρόδου και τις Πυραμίδες της Αιγύπτου (…), αλλά όταν βλέπω το ναό της Αρτέμιδος που αγγίζει τον Ουρανό, τα υπόλοιπα μνημεία χάνουν τη λαμπρότητα τους. Εκτός από τον Όλυμπο, ο ήλιος δεν φάνηκε πουθενά τόσο μεγαλοπρεπής, όσο εδώ», Αντίπατρος Ελληνική Μυθολογία (ΙΧ,58).
Τελικά ο Ηρόστρατος, έκανε από ματαιοδοξία το ανόσιο έργο του. Και το χειρότερο κατάφερε να μείνει το όνομα του στην Ιστορία. Κι επιπλέον να βρει και μιμητές!!!
Συνεχίζεται