Μπορεί να παίρνουν λίγο χρόνο για να τα φτιάξουμε, αλλά αξίζουν τον κόπο.
Τα έφτιαχναν πολύ συχνά παλιά οι γιαγιάδες μας, τότε που όλοι ήταν φτωχοί και δεν είχαν λεφτά για να αγοράζουν κιμά και κρέας. Γιαλάν, στα τουρκικά σημαίνει ψεύτης κι από εκεί πήραν το όνομα τους, δηλαδή ότι είναι ψεύτικα, χωρίς κιμά.
ΥΛΙΚΑ
- 1/2 κιλό αμπελόφυλλα
- 1/2 κιλό ρύζι καρολίνα
- 2 μέτρια κρεμμύδια ξερά ψιλοκομμένα
- 1 ματσάκι άνηθος ψιλοκομμένος
- 1/2 ματσάκι δυόσμος φρέσκος ή 2 κουτ. σούπας ξερός
- 1½ φλιτζάνι τσαγιού λάδι
- χυμός 1 λεμονιού
- 3 κουτ. γλυκού αλάτι
- 1 κουτ. γλυκού πιπέρι
- 2 λεμόνια και άνηθος για το γαρνίρισμα
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
- Βράζουμε σε μία κατσαρόλα με αρκετό νερό τα αμπελόφυλλα για 3 λεπτά και μετά τα στραγγίζουμε.
- Σε ένα βαθύ τηγάνι βάζουμε το λάδι και τσιγαρίζουμε αρχικά τα κρεμμύδια και τον άνηθο.
- Προσθέτουμε μία κούπα νερό, το ρύζι, το αλάτι, το πιπέρι και τα αφήνουμε να βράσουν για 10 λεπτά.
- Παίρνουμε τα φύλλα με την γυαλιστερή πλευρά τους προς τα κάτω, αφού κόψουμε τα κοτσανάκια τους, και βάζουμε 1 κουτάλι γλυκού γέμιση.
- Η γέμιση μπαίνει στη βάση του αμπελόφυλλου και τη σκεπάζουμε με τις πλευρές του φίλου που βρίσκονται αριστερά και δεξιά.
- Διπλώνουμε κατόπιν πάνω από τη γέμιση και τις άλλες πλευρές του αμπελόφυλλό εναλλάξ, συνεχίζουμε μέχρι να γίνει ένα μικρό δεματάκι και τυλίγουμε κατά τον ίδιο τρόπο όλα τα αμπελόφυλλα.
- Τοποθετούμε στο βάθος μιας κατσαρόλας μερικά αμπελόφυλλα για να μην κολλήσουν τα ντολμαδάκια και την γεμίζουμε κυκλικά.
- Τα τοποθετούμε σε σειρές, με την ένωση του τυλίγματος προς τα κάτω, και προσθέτουμε 1 ποτήρι νερό και λίγο λάδι.
- Πάνω από τα ντολμαδάκια βάζουμε ένα βαρύ πιάτο για να μη διαλυθούν και βράζουμε σε σιγανή φωτιά για 50 λεπτά. Αφού σωθεί το νερό, τα αποσύρουμε από τη φωτιά και τα βγάζουμε ένα-ένα με το χέρι για να μη διαλυθούν.
Μπορούμε να προσθέσουμε κι άλλα μυρωδικά, όπως 1/2 ματσάκι μαϊντανό, 1/2 ματσάκι δυόσμο ή 3 φρέσκα κρεμμυδάκι. Στην Κρήτη στη γέμιση προσθέτουν 1 καρότο, 1 κολοκύθι, 1 μελιτζάνα, 1 πατάτα και 2 ντομάτες, όλα περασμένα στον τρίφτη.
Αν θέλουμε να βάλουμε κιμά, απλώς τον προσθέτουμε στη γέμιση, χωρίς να τον τσιγαρίσουμε.
Τα σερβίρουμε σκέτα ή με γιαούρτι.
Αν θέλουμε να φτιάξουμε σάλτσα για να τα περιχύσουμε βράζουμε σε ένα κατσαρολάκι 1 κουταλιά λάδι και 1 ποτήρι νερού ζωμό από τα ντολμαδάκια (αφού κρυώσει), στον οποίο θα διαλύσουμε 2 κουταλιές κορν φλάουρ. Ανακατεύουμε τη σάλτσα συνέχεια. Προσθέτουμε1 κοφτό κουταλάκι γλυκού αλάτι, 1/2 κουταλάκι γλυκού πιπέρι και χυμό 1 λεμονιού. Μόλις δέσει αποσύρουμε από τη φωτιά και σερβίρουμε.
Να και μια ζωντανή βίντεο-συνταγή:
Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης
