Τη βεντάλια των φοροελαφρύνσεων με σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος και των τεκμηρίων διαβίωσης σχεδιάζει να ανοίξει η κυβέρνηση με τις τελικές αποφάσεις να λαμβάνονται το φθινόπωρο ανάλογα με τα δημοσιονομικά περιθώρια, τις εξελίξεις στα μέτωπα της ενέργειας και του πληθωρισμού, αλλά και την ταχύτητα της ανάπτυξης.
Έτσι, μετά την πλήρη κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για όλους από την 1η Ιανουαρίου 2023 που εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στο τραπέζι του οικονομικού επιτελείου μπαίνουν σύμφωνα με πληροφορίες σενάρια που προβλέπουν:
Ψαλίδισμα του τέλους επιτηδεύματος έως 50% το 2023 (φορολογικές δηλώσεις 2024) και πλήρης κατάργησή του από το 2024 (φορολογικές δηλώσεις 2025). Στόχος είναι να περιοριστεί το φορολογικό βάρος για επαγγελματίες και επιχειρήσεις που σήμερα καλούνται να πληρώσουν από 400 έως 1.000 ευρώ τον χρόνο ανεξάρτητα από το ύψος των εσόδων τους ή αν έχουν κέρδη ή ζημιές. Προάγγελος για τη μείωση και σε βάθος χρόνου την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος θεωρείται η πρόσφατη διάταξη του υπουργείου Οικονομικών, με την οποία το τέλος μειώνεται κατά 40% ή στα 400 από 650 ευρώ τα επόμενα τρία χρόνια για τους καλλιτέχνες που επλήγησαν από την πανδημία, ενώ απαλλάσσονται πλήρως για τα έτη 2022, 2023 και 2024 όσοι έκλεισαν τα βιβλία τους από την 1η Ιανουαρίου του 2010 και θα προχωρήσουν σε επανέναρξη μέχρι τον Ιούνιο του 2023.
Συστάσεις Κομισιόν
Όμως και η Κομισιόν έχει απευθύνει συστάσεις στην κυβέρνηση για κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος. Στην τελευταία έκθεσή της για την αξιολόγηση του προγράμματος σταθερότητας για την Ελλάδα τονίζει ότι το συγκεκριμένο τέλος οδηγεί σε επιβαρύνσεις με πολύ υψηλούς πραγματικούς φορολογικούς συντελεστές τις επιχειρήσεις με χαμηλό τζίρο και λειτουργεί ως φραγμός στην επιχειρηματικότητα. Η Κομισιόν ζητεί επαναξιολόγηση του τέλους επιτηδεύματος με στόχο τη βελτίωση της δομής των φορολογικών βαρών, την ενθάρρυνση της φορολογικής αυτοσυμμόρφωσης και τη στήριξη των επενδύσεων, εκτιμώντας ότι το συνολικό δημοσιονομικό κόστος από την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος ανέρχεται στα 350 εκατ. ευρώ.
Ένα κούρεμα του τέλους κατά 50% το 2023 θα κοστίσει στα κρατικά ταμεία περίπου 200 εκατ. ευρώ, ποσό που σύμφωνα με αρμόδια στελέχη του υπουργείου Οικονομικών είναι διαχειρίσιμο, αλλά προϋποθέτει ότι ο φετινός προϋπολογισμός θα κλείσει με αισθητά χαμηλότερο σε σχέση με τον στόχο πρωτογενές έλλειμμα, η δυναμική της ανάπτυξης δεν θα εξασθενήσει και στο μέτωπο της ενεργειακής κρίσης δεν θα υπάρξουν δραματικές εξελίξεις.
Κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης
Τα τεκμήρια διαβίωσης που ταλαιπωρούν κάθε χρόνο εκατομμύρια φορολογουμένους θα σβήσουν σταδιακά από τον φορολογικό χάρτη από το 2024. Η κατάργησή τους αναμένεται να ενταχθεί στην προεκλογική φορολογική ατζέντα της κυβέρνησης. Ωστόσο, όπως λένε στο υπουργείο Οικονομικών, για να καταργηθούν πλήρως τα τεκμήρια διαβίωσης θα πρέπει να ενεργοποιηθεί ένα νέο σύστημα εντοπισμού των πραγματικών εισοδημάτων των φορολογουμένων κυρίως μέσα από την πλήρη εφαρμογή των έμμεσων τεχνικών ελέγχου και την περαιτέρω επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Η κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης δεν αποκλείεται να πραγματοποιηθεί σε δύο φάσεις.
Σε πρώτη φάση, το 2024 τα τεκμήρια θα μειωθούν κατά 50% και το 2025 θα καταργηθούν πλήρως. Τα τεκμήρια διαβίωσης, το ελάχιστο ετήσιο εισόδημα που απαιτείται να έχει κάποιος για να μπορεί να συντηρεί τα περιουσιακά του στοιχεία (αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής, κατοικίες – κύρια και δευτερεύουσες – κ.λπ.) «δαγκώνουν» κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες φορολογουμένους.
Είναι ενδεικτικό ότι το 2021 έπεσαν στην παγίδα των τεκμηρίων 2.032.887 φορολογούμενοι, υπόχρεοι και σύζυγοι, στους οποίους καταλογίστηκε επιπλέον εισόδημα ύψους 6,35 δισ. ευρώ. Χαρακτηριστικά, οι σύζυγοι φορολογουμένων που επίσης έπεσαν στην παγίδα των τεκμηρίων ανήλθαν σε 369.217. Αρχικά δήλωσαν εισόδημα ύψους 395,82 εκατ. ευρώ, αλλά τους καταλογίστηκαν τεκμαρτές δαπάνες ύψους 1,14 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα να φορολογηθούν για συνολικό εισόδημα ύψους 1,54 δισ. ευρώ και φυσικά να πληρώσουν αισθητά αυξημένο φόρο.
Πατάνε γκάζι τα φοροέσοδα
Σε υψηλά επίπεδα κινούνται οι εισπράξεις φόρων και οφειλών τις τελευταίες ημέρες. Σύμφωνα με πληροφορίες, από την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων έχει βεβαιωθεί μέχρι στιγμής φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων ύψους 1,78 δισ. ευρώ και οι πληρωμές ανέρχονται σε 523 εκατ. ευρώ. Δηλαδή σχεδόν 1 στα 4 ευρώ φόρου εισοδήματος που έχει βεβαιωθεί έχει ήδη εισρεύσει στα κρατικά ταμεία. Στον ΕΝΦΙΑ με βεβαίωση φόρου ύψους 2,265 δισ. ευρώ οι εισπράξεις φθάνουν ήδη σε 1,077, δηλαδή το 50% του ΕΝΦΙΑ έχει ήδη εισπραχθεί.
Επίσης από την οφειλή της επιστρεπτέας προκαταβολής ύψους 2,9 δισ. ευρώ έχουν εισπραχθεί ήδη 241 εκατ. ευρώ από 210.170 ΑΦΜ. Από αυτά τα ΑΦΜ, τα 71.590, δηλαδή περίπου 1 στα 3, έχουν εξοφλήσει εφάπαξ το κρατικό δάνειο κερδίζοντας έξτρα έκπτωση 15%. Οι πιο πολλές εφάπαξ πληρωμές της επιστρεπτέας προκαταβολής αφορούν ποσά μικρής αξίας της τάξης των 100 έως 500 ευρώ και αφορούν 55.000 ΑΦΜ. Ωστόσο υπάρχουν τέσσερις – πέντε περιπτώσεις επιχειρήσεων – επαγγελματιών με μεγάλες οφειλές 200.000 – 300.000 ευρώ που πλήρωσαν εφάπαξ για να πετύχουν 15% έκπτωση.
