7 ιδιορρυθμίες σε Ιερό Ναό

Πολύ μου αρέσει που σε όποιον Ορθόδοξο Ναό και να βρεθώ στην Ελλάδα οι ακολουθίες γίνονται με τον ίδιο τρόπο. Βέβαια μικροδιαφορές από τόπο σε τόπο είναι φυσικό να υπάρχουν.

του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου

Σε έναν όμως Ιερό Ναό υπάρχουν αρκετές διαφορές, ιδιορρυθμίες θα τις έλεγα.

1. Ο Ναός οικοδομήθηκε σε χώρο που υπάρχει και παλιός μικρός Ναός. Δεν ξέρω αν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, αλλά ο Ναός αντί να είναι προσανατολισμένος προς την Ανατολή όπως είναι η παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας, είναι προσανατολισμένος προς τον Νότο. Αυτό έχει αποτέλεσμα όταν ανατέλλει ο ήλιος το φως να μπαίνει στον Ναό από τα παράθυρα της μεριάς των γυναικών αντί να μπαίνει από τα παράθυρα του Ιερού.
2. Στα Μοναστήρια επειδή είναι πολλές οι ακολουθίες συχνά έχουν στην Ωραία Πύλη κρεμασμένο ένα πετραχήλι ώστε να το παίρνει απ’ ευθείας ο Ιερομόναχος και να αρχίζει την ακολουθία, χωρίς να χρειάζεται να μπει μέσα στο Ιερό. Αυτό το κάμνουν και σε μερικούς Ναούς μέσα στον κόσμο, αλλά πιστεύω περισσότερο το κάμνουν για ομορφιά. Στον Ναό που αναφερόμαστε έχουν κρεμάσει 2 πετραχήλια, εκεί που είναι το κρεμαστάρι έβαλαν ένα άσπρο ύφασμα δεν ξέρω γιατί κι έβαλαν από πίσω κι ένα ξύλινο στήριγμα για να στέκονται ίσια τα πετραχήλια. Να θυμίσω ότι το πετραχήλι συμβολίζει το σχοινί με το οποίο τραβούσαν από τον λαιμό τον Χριστό μας.
3. Οι Ιεροψάλτες του Ναού χρησιμοποιούν ηχείο για ισοκράτημα. Δηλαδή ο αριστερός ψάλτης έχει στο iPhone του εφαρμογή με μαγνητοφωνημένους ήχους και κάθε τόσο το αλλάζει για να συνοδεύει την ψαλμωδία. Είναι όμως αντίθετο με την παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην λατρεία να ακούγεται μαγνητοφωνημένος ήχος. Γιατί αν γενικευθεί αυτό σε λίγο μπορεί να ακούμε μαγνητοφωνημένη όλη την ακολουθία από τους πιο καλλίφωνους Ιεροψάλτες. Παραλείπω βέβαια ότι είναι πολύ κουραστικό να ακούγεται μέσα στον Ναό ένα συνεχές βουητό γιατί ο ψάλτης το αφήνει συνέχεια ανοιχτό, ακόμα και στις αιτήσεις των Ιερέων.
4. Πριν αρχίσει το Χερουβικό ο αριστερός ψάλτης αφήνει την θέση του και πηγαίνει και στέκεται και αυτός στο δεξιό αναλόγιο και σε όλη την υπόλοιπη ακολουθία στο αριστερό αναλόγιο δεν είναι κανείς. Κι αυτό δεν το έχω παρατηρήσει να γίνεται σε άλλον Ιερό Ναό.
5. Ο Ναός δεν έχει σωστά μελετημένη μικροφωνική εγκατάσταση. Έτσι όταν οι ψάλτες ανεβάζουν την ένταση της φωνής τους ακούγονται μέσα στον Ναό κουδουνίσματα. Οι πιστοί τι πρέπει να ακούμε μέσα στον Ναό, ύμνους ή κουδουνίσματα ; Καταλαβαίνετε τι γίνεται σε πανηγυρικές ακολουθίες κατά τις οποίες οι ψάλτες ψέλνουν με όλη την δύναμη της φωνής τους όπως ταιριάζει σε μια πανήγυρη. Οι πιστοί απλώς κλαίμε την μοίρα μας. Και φανταστείτε ότι ο ένας από τους δυο Ιερείς του Ναού είναι Διπλωματούχος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, δηλαδή ειδικός υποτίθεται σε μικροφωνικές εγκαταστάσεις.
6. Πριν την απαγγελία του «Συμβόλου της Πίστεως» ψέλνεται το «Πατέρα, Υιόν και Άγιον Πνεύμα …». Κάποιες φορές, κυρίως σε πανηγυρικές ακολουθίες, κάποιοι ψάλτες αντί γι αυτό ψέλνουν το «Αγαπήσω Σε Κύριε ο Θεός μου …». Σ’ αυτόν τον Ιερό Ναό σταμάτησαν οι ψάλτες να ψέλνουν το πρώτο που είναι και το κανονικό και ψέλνουν μόνιμα το δεύτερο που είναι η εξαίρεση.
7. Είναι βασικό στις ακολουθίες της Ορθόδοξης Εκκλησίας να ακούγονται καθαρά τα λόγια των ύμνων για να συμμετέχουμε και οι πιστοί. Πριν χρόνια θυμάμαι είχα βρεθεί σε έναν εσπερινό στο γυναικείο Μοναστήρι του αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Σουρωτή της Θεσσαλονίκης, εκεί που είναι ο τάφος του αγίου Παϊσίου, και μου έκανε εντύπωσε πόσο καθαρά ακουγόντουσαν οι λέξεις στην ψαλμωδία. Φυσικά δεν έχουμε την απαίτηση να το φτάσουν αυτό οι ψάλτες στις ενορίες μας, αλλά σ’ αυτό τον Ναό, ειδικά από τον αριστερό ψάλτη είναι σχεδόν αδύνατο να καταλάβεις τις λέξεις που λέει.

Δυστυχώς συχνά μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία δεν υπάρχει κλίμα συνεννόησης και ειλικρίνειας όπως θα έπρεπε, επειδή οι Επίσκοποι και οι Ιερείς ξεχνούν ότι οι πιστοί τους οποίους ποιμαίνουν είναι ΛΟΓΙΚΑ πρόβατα.