Επειδή ο Ερντογάν κάθε φορά που θέλει να εξυψώσει τον ηρωισμό των ψηφοφόρων του θυμάται την Μικρασιατική Εκστρατεία είναι καιρός με μια σειρά εβδομαδιαίων άρθρων μου να αποκαταστήσουμε την αλήθεια για τους υπεύθυνους και τους λόγους της τραγωδίας εκείνης
Του Κων/νου Τζέκη
Είχε τελειώσει ο Α΄. Παγκόσμιος Πόλεμος και οι νικητές, μεταξύ των οποίων και η χώρα μας περίμεναν τα εισπράξουν τα προσδοκώμενα οφέλη. Τι έγινε μετά τον Πόλεμο και ποιες οι δραστηριότητες της Εξωτερικής μας πολιτικής, που είχε σαν αποτέλεσμα να κερδίσουμε την δυτική Μικρά Ασία και να τη χάσουμε λίγο αργότερα ,θα μας απασχολήσει στα επόμενα άρθρα μας.
Μετά την υπογραφή της ανακωχής της 11ης Νοεμβρίου 1918, με την οποία έθεταν τα κράτη και τυπικά τέλος στην Παγκόσμια διαμάχη τους, ο Βενιζέλος αναχώρησε για το Παρίσι συνοδευόμενος από τον Υπουργό Εξωτερικών τον Ν. Πολίτη. Σκοπός του ήταν να ηγηθεί προσωπικά του αγώνα για την ικανοποίηση των Ελληνικών θέσεων. Με την προτροπή του Λόυδ Τζώρτζ υπέβαλε τη 20 Οκτωβρίου 1918 σχετικό υπόμνημα, που το συνόδευε επιστολή του με την οποία παραπονούνταν για την παραγνώριση των Ελληνικών δικαίων.
Αναφερόμενος στην ικανοποίηση των αιτημάτων της Ρουμανίας και της Σερβίας, ζητούσε ανάλογη μεταχείριση και ιδίως την προσάρτηση της Δυτικής Μικράς Ασίας, από της χερσονήσου Αρτάκιοϊ στην Προποντίδα μέχρι της Μάκρης, έναντι της Ρόδου. Το υπόμνημα προέβλεπε ιδιαίτερο καθεστώς για την Κωνσταντινούπολη και την Ανατολική Θράκη.
Την 17/30 Δεκεμβρίου 1918 υπέβαλε και άλλο υπόμνημα, λεπτομερέστερο στη διάσκεψη της ειρήνης, στο οποίο πλην της διεκδίκησης της Θράκης και της Δυτικής Μικράς Ασίας, ζητούσε και τη Βόρειο Ήπειρο, τα Δωδεκάνησα και τη Κύπρο. Επί πλέον αν δεν ευνοούνταν η παραχώρηση της περιοχής της Κωνσταντινούπολης στους Έλληνες, τότε να δημιουργούνταν στην Κωνσταντινούπολη και στα Στενά διεθνές κράτος, υπό την αιγίδα της Κοινωνίας των Εθνών.
Τα Κράτη που απάρτιζαν τότε τις Μεγάλες Δυνάμεις το κάθε ένα για τους δικούς του λόγους και συμφέροντα διαφώνησαν. Αλλά πως είχε διαμορφωθεί η κατάσταση μετά την ανακωχή της 11ης Νοεμβρίου 1918;
Η Υπογραφή της ανακωχής αποκάλυψε το χάσμα που χώριζε τις μέχρι τότε συνεργαζόμενες δυνάμεις. Κυρίως ο ανταγωνισμός ήταν οξύτατος μεταξύ Αγγλίας και Γαλλίας , γιατί η Ιταλία διαδραμάτιζε δευτερεύοντα ρόλο. Οι Γάλλοι φοβούνταν και δεν έκρυβαν αυτό, ότι οι Άγγλοι επεδίωκαν την κυριαρχία της Ανατολής. Έτσι όταν έληξε ο πόλεμος και ενώ είχαν αποφασίσει να διαμελιστεί η Οθωμανική Αυτοκρατορία, δεν είχαν καταλήξει σε καμία συμφωνία.
Την 17/30 Οκτωβρίου 1918 υπογράφηκε στο Μούδρο της Λήμνου ανακωχή μεταξύ της Τουρκίας και της Αντάντ. Κυριότεροι όροι της ανακωχής ήταν οι παρακάτω: Άνοιγμα των Στενών του Βοσπόρου και στρατιωτική κατοχή των Συμμάχων, αφοπλισμός του Τουρκικού Στρατού και παράδοση των οχυρών από της Υεμένης, μέχρι της Λιβύης.
Αλλά την καχυποψία των τέως Συμμάχων ενίσχυσε η παρουσία του Άγγλου ναύαρχου Κάλθορπ , ο οποίος μόνος υπέγραψε τη συνθήκη πάνω σε Αγγλικό πλοίο. Έτσι και οι Γάλλοι και οι Ιταλοί έδειξαν απροθυμία να συνεργασθούν και να εφαρμόσουν τους όρους της ανακωχής
Οι Τούρκοι ήταν επόμενο να επωφεληθούν από την αδυναμία και τη διάσπαση των συμμάχων. Από την πρώτη στιγμή δεν έλαβαν υπόψη τους τη συνθήκη. Οι Σύμμαχοι διαμαρτύρονταν προς τον Σουλτάνο, για την καθυστερημένη πορεία του αφοπλισμού του στρατού της Τουρκίας, ο οποίος έστειλε το Στρατηγό Μουσταφά Κεμάλ , τον μετέπειτα Κεμάλ Ατατούρκ, ως γενικό επιθεωρητή στη Μικρά Ασία.
Ο Κεμάλ Ατατούρκ είχε γεννηθεί στη Θεσσαλονίκη, στο σπίτι που σήμερα στεγάζεται ο Τουρκικό Προξενείο και είχε σπουδάσει στη Στρατιωτική Σχολή Μοναστηρίου, από όπου αποφοίτησε το 1902 και τοποθετήθηκε στην Ακαδημία Πεζικού της Κων/λης με το βαθμό του Υπολοχαγού. Νωρίς προσχώρησε στο κίνημα των Νεότουρκων που υποχρέωσε τον Αβδούλ Χαμίτ το 1908 να επαναφέρει το Σύνταγμα. Κατά τον Ιταλοτουρκικό πόλεμο (1911-1912) είχε πολεμήσει στην Τρίπολη της Λιβύης και αργότερα στον Β΄Βαλκανικό πόλεμο. Στις αρχές του Α΄. Παγκόσμιου πολέμου , στάλθηκε στην Καλλίπολη της Προποντίδας και καθήλωσε τις συμμαχικές δυνάμεις στα προγεφυρώματα, προαχθείς στο βαθμό του Συνταγματάρχη. Το 1916, ως Διοικητής σώματος στρατού νίκησε τους Ρώσους και αργότερα διορίσθηκε διοικητής της στρατιάς στη Συρία. Μετά την ανακωχή του Μούδρου, Στρατηγός πλέον επέστρεψε στη Κωνσταντινούπολη, που ήταν υπό τον έλεγχο των Συμμαχικών δυνάμεων. Εκεί έδειξε την αντίθεσή του προς τους επιβληθέντες στην Τουρκία όρους. Και τότε σκέφθηκε να οργανώσει κίνημα αντίστασης στην Μικρά Ασία , στα βάθη της Ανατολής, αποκλειόμενης της προσπάθειας αυτής στην Ευρωπαϊκή Τουρκία. Κατάφερε να διορισθεί Γενικός Επιθεωρητής του στρατού στη Μικρά Ασία, με σκοπό να διατηρήσει κρυφά δυνάμεις στρατιωτικές, τις οποίες θα τις χρησιμοποιούσε ως μέσο πίεσης στην συνθήκη ειρήνης που θα επακολουθούσε. Έτσι με πλοιάριο αποβιβάσθηκε στον Σαμψούντα.
Την εν γένει πολιτεία του με την ανοχή των Συμμάχων την γνωρίζουν πολύ καλά οι Αρμένιοι και οι Έλληνες πόντιοι.
Συνεχίζεται
Ακολουθήστε το Ολύμπιο Βήμα στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις με καθημερινή ενημέρωση
